تاثیر هم‌سن و سالان در دوران نوجوانی؛ راهنمای والدین

اینکه بخواهید در دوران نوجوانی همانند اطرافیانتان باشید، کاملا عادی است. تاثیر دوستان همسن همیشه لزوما منفی نیست، اما امکان دارد گاهی برای فرزندتان نگران کننده باشد. اگر این اتفاق رخ داد، در اینجا راهکرد های آوردیم که می توانید از آن ها استفاده کنید.

تاثیر همسن و سالان در دوران نوجوانی

تاثیر همسن و سالان بدین معناست که شما کاری را که به طور معمول انجام نمی دادید، برای کسب حس مقبولیت میان همسن ها و دوست هایتان انجام دهید. این کار بزوما نمی بایست همیشه بر خلاف خواسته ی خودتان باشد. امکان دارد اصطلاح فشار اجتماعی به گوشتان خورده باشد، اما برای این پدیده بهتر است از عبارت تاثیر همسن و سالان استفاده کنیم..

یعنی نوجوانان ما برای دریافت مقبولیت و حس عضوی از گروه بودن، میان دوستان همسن خود کاری را انجام می دهند. تاثیر همسن و سالان می تواند مثبت باشد. امکان دارد فرزندتان از خود مطمئن تر شود، در فعالیت های جانبی بیشتر مشارکت کند و بیشتر درگیر مدرسه بشود. اما این پدیده می تواند منفی نیز باشد. برخی در دوران نوجوانی وارد راه هایی می شوند که طبق خواسته ی خودشان نبوده. از جمله سیگار کشیدن یا داشتن رفتارهای غیر اجتماعی.

تاثیرات همسن و سالان بر نوجوانان:

⁃ انتخاب لباس، مدل مو و زیورآلات شبیه به دوستانشان.
⁃ گوش دادن سبک خاصی از موسیقی و دیدن سریال هایی که دوستانشان می بینند یا گوش‌می دهند.
⁃ نحوه ی راه رفتن یا انتخاب کامات خاص برای صحبت کردن.
⁃ انجام کار های پر ریسک یا شکستن قانون.
⁃ تلاش بیشتر یا کمتر برای انجام تکالیف مدرسه.
⁃ رفتن به قرار های عاشقانه یا داشتن فعالیت های جنسی.
⁃ سیگار کشیدن، استفاده از الکل و مواد مخدر.

افرادی در این میان وضعیت بهتری دارند که بتوانند میان پذیرش در بین همسنین و شخصیت منحصر یه فرد خودشان، تعادلی ایجاد کنند.
برخی افراد در دوران نوجوانی بیشتر مستعد گرفتن رفتار های بد از دوستان همسن خود دارند. برای مثال، افرادی که عزت نفس پایینی دارند، آن هایی دوستان کمتری داشته و آن های که نیاز های خاصی دارند. این افراد احساس می کنند تنها راه پذیرفته شدن در گروه اینست که به اطرافیان خود از لحاظ رفتار یا ظاهر شباهت بیشتری پیدا کنند.

نوجوانانی که عزت نفس بیشتری دارند کمتر احتمال می رود که رفتار های بد اطرافیان رو یه خود بگیرند. اگر فرزندتان از کسی که هست راضی باشد و نسبت به انتخاب هایش حس خوبی داشته باشد، کمتر احتمال دارد از اطرافیان خود تاثیر بگیرد. عزت نفس به داشتن روابط سالم کمک می کند و روابط سالم نیز موجب افزایش اعتماد به نفس می شود.

چگونه به فرزندتان کمک کنید تا با تاثیرات همسن و سالانش دست و پنجه نرم کند؟

امکان دارد نگران تاثیر اطرافیان بر فرزندتان باشید، یا نگران باشید که او ارزش های خودش و شما را زیر پا بگذارد تا در میان دوستانش پذیرفته شود. امکان دارد نگران این باشید که فرزندتان مجبور شود تن به کار هایی دهد که خلافه خواسته ی خودش است و تحت فشار آن کار را انجام دهد. مانند سیگار کشیدن. اما اگر فرزندتان مانند دوستانش لباس بپوشد یا به موسیقی های باب میل آن ها گوش دهد، لزوما به این معنا نیست رقتار های ضد اجتماعی آن ها را هم انجام می دهد.

امکان دارد فرزندتان برخی از رفتار را در دوران نوجوانی از دوستانش بپذیرد و برخی دیگر را نپذیرد. شما هم بر فرزندتان تاثیر می گذارید. این تاثیر در طولانی مدت بیشتر هم می شود. اگر فرزندتان برای خودش و ارزش هایش ارزش قائل شود، بیشتر احتمال دارد که مرز بین رفتار هایی که میخواهد از دوستانش بپذیرد و رفتار های پر خطر را تعیین کند.

در اینجا چند راهکرد آورده ایم که نشان می دهد چگونه می توانیم یه فرزندمان برای مقابله با تاثیر همسنانش کمک کنیم:

⁃ راه های ارتباطی میان خود و فرزندتان را باز بگذارید. می توانید با حفظ ارتباط میان خود و فرزندتان این کار را انجام دهید. در نتیجه اگر فرزندتان در دوران نوجوانی در چنین موقعیتی قرار گرفت که داشت به کاری برخلاف خواسته اش مجبور می شد، راحت تر با شما در باره اش صحبت می کند.

⁃ به او راه هایی پیشنهاد دهید که بتواند با آن ها نه بگوید. فرزندتان می بایست راه هایی را بیاموزد که بتواند با کمک آن ها مخالفت خود را اعلام کند. برای مثال، امکان دارد دوستانش از او بخواهند که سیگار بکشد. به جای اینکه فرزندتان تنها بگوید نه مرسی، می تواند بگوید نه، این کار برای آسم من ضرر دارد یا نه، از بویی که بعدش می گیرم خوشم نمی آید.

⁃ به نوجوانتان راه خروجی بدهید. اگر فرزندتان در موقعیت نامناسبی قرار گرفت، بهتر است بداند که می تواند سریعا با یک پیام یا زنگ به شما پناه ببرد بدون اینکه از واکنش بعدی شما بترسد. اگر فرزندتان از تماس گرفتن با شما خجالت می کشد، می توانید یک کد بین هم بگذارید. برای مثال او می تواند بگوید که می خواهد سری به مادر بزرگ مریضش بزند اما شما می دانید که او به کمک نیاز دارد.

⁃ او را به داشتن ارتباطات زیاد تشویق کنید. اگر فرزندتان بتواند از منابع مختلف( مانند ورزش، فعالیت های خانوادگی یا مهمانی ها) دوستان جدیدی پیدا کند، افراد بیشتری را دارد که در صورت خراب شدن یک دوستی، با آن ها ارتباط برقرار کند.

⁃ عزت نفس فرزندتان را بالا ببرید. سعی کنید حالتی را ایجاد کنید که نوجوان در دوران نوجوانی انتخاب های خودش را بکند و با اعتماد به نفس بالا در برابر فشار اطرافیانش بایستد.

هنگامی که نگران تاثیر همسن و سالان و دوستان فرزندتان بر رویش هستید

می توانید با تشویق فرزندتان به دعوت کردن دوستانش به خانه و گذارندن شب آن ها را بشناسید. همچنین با این کار می توانید از تاثیر خوب یا بد آن ها بر روی فرزندتان آگاه شوید. اگر با فرزندتان ارتباط خوبی برقرار کنید، بیشتر احتمال دارد که هنگامی که احساس ناراحتی می کند یا از سمت دوستانش فشاری احساس می کند، با شما درمیان بگذارد.

اگر نگران تاثیر بد دوستان فرزندتان بررویش هستید، با انتقاد از آن ها باعث می شوید که فرزندتان بدون اینکه شما بفهمید به دیدن آن دوستان برود. اگر فرزندتان احساس کند که شما دوستانش را تایید نمی کنید، امکان دارد حتی برای دیدن آن ها مشتاق تر بشود. پس بهتر است به جای اینکه از افرادی که خوشتان نمی آید با فرزندتان صحبت کنید، رفتار هایی را که نمی پسندید، با او در میان بگذارید. از نتیجه ی رفتار های بد برایش تعریف کنید و حکمی درباره ی دوستانش صادر نکنید.

بهتر است سعی کنید با فرزندتان به یک همفکری برسید. برای مثال، به او اجازه دهید تا موهایش را مانند دوستانش کوتاه کند یا لباس هایی شبیه به آن ها بپوشد تا بیشتر به همسن هایش احساس نزدیکی کند. حتی اگر علاقه ای به موی آبی یا شلوار جین پاره ندارید هم این کار را انجام دهید. نوجوانان در دوران نوجوانی با داشتن دوستان و عضویت در گروه های دوستی، احساس تعلق و ارزش می کنند. این حس ها باعث شده که اعتماد به نفس بیشتری داشته باشند. همچنین دوستی به نوجوانان مهارت های اجتماعی و احساسی مهمی از جمله اهمیت دادن به احساس، افکار و منفعت دیگران می آموزد.

چه زمانی نگران تاثیر همسنان فرزندمان بر رویش شویم؟

اگر متوجه تغییراتی در حس و حال، رفتار، عادات خواب و تغذیه نوجوانتان شدید که احساس می کردید به خاطر دوستانش است، زمان آن رسیده که با او صحبت کنید. برخی تغییرات حسی در دوران نوجوانی طبیعی است. اما اگر نوجوان شما بیش از دو هفته حالت افسرده ای داشت، یا دیگر از کار هایی که قبلا برایش جذاب بود لذت نمی برد، امکان دارد نگران سلامت روان او شوید.

علائم هشدار دهنده به شرح زیر است:
⁃ حس افسردگی یا نا امیدی.
⁃ خشونت یا رفتار های ضد اجتماعی که برای فرزندتان طبیعی نیست.
⁃ تغییر ناگهانی در رفتار نوجوان در دوران نوجوانی که اکثرا دلیل خاصی ندارند.
⁃ بی خوابی، خواب ماندن یا بیش از حد زود بیدار شدن.
⁃ بی اشتها شدن یا غذا خوردن بیش از حد.
⁃ بی میلی در رفتن به مدرسه.
⁃ رد کردن فعالیت هایی که قبلا از آن ها لذت می برد.
⁃ اعلام جا زدن یا بی ارزش بودن زندگی

اگر نگران هستید، اول با حرف زدن با فرزندتان شروع کنید. قدم بعدی اینست که با یک روانشناس تماس یا فرد متخصص دیگری تماس بگیرید.