صحبت کردن با کودکان درباره ی مرگ می تواند سخت باشد. مخصوصا اگر شما یکی از نزدیکانتان را از دست داده باشید و بخواهید خبر مرگ را به کودک بدهید. اما صحبت کردن در این باره به صورت باز و صادقانه می تواند به فرزندتان کمک کند تا درک بهتری از آنچه در اطرافش در حال رخ دادن است داشته باشد.
چه زمانی با کودکمان درباره ی مرگ صحبت کنیم؟
هنگامی که یکی از عزیزان شما فوت می کند، به محض آنکه توانستید با فرزندتان در این باره صحبت کنید. اگر کودکتان به طور اتفاقی متوجه این موضوع شود یا آن را از کسی که به او نزدیک نبود بشنود، امکان دارد گیج و عصبانی شود.
اگر بیش از یک کودک در خانواده ی خود دارید، امکان دارد به تمام آن ها با هم خبر ناگوار را بگویید یا آن ها را تک تک کنار بکشید و به تنهایی موضوع را برایشان توضیح دهید. هنگامی که می خواهید نحوه ی توضیح این واقعه را به آن ها انتخاب کنید، بهتر است سن، حالت روحی و اخلاق آن ها را در نظر بگیرید.
چگونه خبر مرگ را به کودکان بدهیم؟
کودک شما برای درک مرگ به کمکتان احتیاج دارد. پس بهتر است آنچه که اتفاق افتاده را به صادقانه و ساده ترین حالت ممکن به او توضیح دهید. برای مثال می توانید بگویید: خبر ناراحت کننده ای دارم. عمه ات امروز صبح فوت کرده.
با استفاده از کلمه ی مرگ و فوت کردن و مردن، می توانید از بروز مشکلاتی جلوگیری کنید. اگر بگویید فردی به خواب رفته یا به دیار باقی شتافته امکان دارد فرزندتان گیج شده یا بترسد. برای مثال، اگر به کودکی بگویید پدر بزرگ به خواب ابدی فرو رفته، امکان دارد از خوابیدن بترسد. چرا که فکر می کند ممکن است دیگر بیدار نشود.
کودکان کم سن و سال تر ممکن است معنای مرگ را ندانند، پس احتمال دارد نیاز باشد مرگ را برایشان توضیح دهید و مطمئن شوید که آن ها متوجه شده اند که این یک امر گریز ناپذیر است. برای پاسخ به اینکه “چگونه مرگ عزیزان را به کودکان توضیح دهیم؟” برای مثال بگویید: مرگ به این معناست که بدن خاله ات دیگر کار نمی کند. او نمی تواند نفس بکشد یا حرکت کند یا تو را در آغوش بگیرد.
اگر احساس می کنید حرف زدن در باره ی مرگ برایتان سخت است، بهتر است این گفتگو را اول با یک بزرگسال تمرین کنید. می توانید تمرین کنید که اول چه چیزی را بگویید و چگونه به سوالات فرزندتان پاسخ بدهید. یا می توانید چند نکته را برای خود یاداشت کنید تا راحت تر آن ها را به خاطر بیاورید زیرا نحوه دادن خبر مرگ بسیار مهم است.
همچنین بهتر است به این فکر کنید که اگر جوابی برای سوالات فرزندتان نداشتید، به او چه بگویید. اشکالی ندارد که به او بگویید: نمی دانم، اما سعی می کنم متوجه شوم.
بیشتر بخوانید: چهار رفتار ناهنجار کودکان ؛ علل و راه های مقابله با آن
چگونه به سوالات درباره ی مرگ پاسخ بدهیم؟
هنگامی که فردی می میرد، به احتمال زیاد فرزندتان سوال هایی خواهد داشت. اگر از قبل در باره ی جواب دادن به این سوال ها فکر کنید، هنگام رویارویی با فرزندتان برای توضیح مرگ به کودکان آماده خواهید بود. این کار همه چیز را برای هر دوی شما راحت تر خواهد کرد.
چرا آن ها مردند؟
فرزندتان در تلاش برای درک مرگ است. احتمال دارد بخواهد دلیل مرگ را بداند. پس سعی کنید تا در سطح او به این سوال جواب دهید. برای مثال بگویید: قلب پدر بزرگ خیلی پیر شده بود و درست کار نمی کرد. دکتر ها سعی کردند آن را درست کنند اما او به شدت مریض شد و دکتر ها نتوانستند خوبش کنند. درک کودک از مرگ بسیار مهم است.
آیا تو هم میمیری؟ آیا من هم میمیرم؟
احتمال دارد فرزندتان متوجه شود که اطرافیان و کسانی که دوستشان دارد هم میمیرند. بهتر است به او یاداوری کنید که اکثر آدم ها تنها زمانی که به شدت پیر یا مریض هستند میمیرند.
اگر فرد جوانی در خانواده ی شما فوت کرده است، به کودکتان بگویید که این اتفاق به ندرت رخ می دهد. می توانید نام افرادی را که همسن فرد متوفی هستند اما در سلامت کامل به سر می برند، به او بگویید.
هنگامی که میمیری چه اتفاقی می افتد؟
اینکه چگونه به این سوال پاسخ می دهید به اعتقادات و باور های خانواده ی شما بستگی دارد. شما می توانید در باره ی این باور ها با فرزند خود صحبت کنید.
بسیاری برای ایجاد امید و حس آرامش در فرزندشان، سعی می کنند هنگامی که فرزندشان به فرد متوفی فکر می کند، توجه او را به چیزی جلب کنند. برای مثال به او بگویید: هنگامی که یک ستاره در آسمان می بینیم به مادر بزرگ فکر می کنیم.
اگر حرفی که به فرزندتان می زنید برای شما هم آرامش بخش است، هر چه که باشد از گفتن آن پرهیز نکنید. با این کار کودکتان متوجه خواهد شد که شما هم با این حرف آرام شده اید.
سوال های غیر منتظره
امکان دارد فرزندتان سوال هایی بپرسد که کمی دور از حد تصور هستند؛ مانند: آیا پدر بزرگ بعد از مرگ احساس سرما می کند؟ یا آیا مادر بزرگ می تواند من را ببیند؟ سعی کنید به این سوال ها پاسخ بدهید تا کودکتان بتواند درک بهتری از مرگ داشته باشد.
چگونه احساسات خود را درباره ی مرگ کنترل کنید؟
هنگامی که یکی از عزیزان شما فوت می کند، اشکالی ندارد فرزندتان ناراحتی یا گریه ی شما را ببیند. اما درعین حال، خوب است تا احساساتتان را برای فرزندتان بیان کنید. برای مثال به او بگویید: من به این خاطر گریه می کنم که پدر بزرگ مرده است و من دیگر او را نخواهم دید.
بیشتر بخوانید: به کودکان طلاق، چه بگوییم، چه نگوییم؟
حرف زدن با یکی از دوستان نزدیک یا اعضای خانواده در این مورد می تواند کمک کننده باشد.
اگر احساسات شما از انجام کار های روزانه تان جلو گیری می کند، حتی اگر زمانی از آن گذشته بود، بهتر است از یک مشاور یا متخصص کمک بگیرید.۱۲
