آیا به دنبال راه هایی هستید که عزت نفستان را تقویت کنید؟ باید بدانید که در این راه تنها نیستید. شک داشتن درباره ی خود در دوران نوجوانی پدیده ای طبیعی است. متخصصان نکاتی را ارائه می دهند که به کمک آنها بتوانید عزت نفس نوجوانان را افزایش دهید.
برای مثال به سارا ( این اسم واقعی او نیست.) هنگامی که در اولین روز مدرسه به کلاس ورزش رفت نگاه کنید. هنگام که بند کفش های تنیسش را می بست، متوجه شد که جوراب هایش را لنگه به لنگه پوشیده است. یکی از آن ها سفید و دیگری صورتی بود. ترس تمام وجودش را فرا گرفته بود. هنگامی که باقی همکلاسی هایش او را ببینند چه فکر خواهند کرد؟
سارا به سرعت جوراب هایش را دراورد و آن ها را درون جیب لباس ورزشی اش چپاند. او از جلب توجه دیگران متنفر بود و امیدوار بود کسی متوجه اشتباهش نشود. با این حال، هنگامی که وارد سالن ورزش شد و گوشه ای نشست، یکی از همکلاسی هایش که همیشه رفتار زننده ای داشت به او اشاره کرد و گفت: سارا ! چرا گوشه ای از لباس تو باد کرده است؟
سارا به خود نگاهی انداخت. جوراب های چپانده شده در جیبش باعث شده بود سمت چپ بدنش باد کند. سارا در حالی که اشک ها از صورتش جاری بودند به زمین خیره شد تا معلم از آن ها خواست که شروع به دویدن کنند.
با اینکه سارا به طور معمول از عزت به نفس خوبی برخوردار بود، نحوه ی برخوردش با این وضعیت مانند برخورد بسیاری از نوجوانانی است که در میان گروه افرادی که نمی شناسند، احساس آسیب پذیری می کنند.
عزت نفس چیست؟
دکتر ناتانیل برندن، نویسنده و متخصص این موضوع می گوید: عزت نفس تجربه ی داشتن مهارت در مقابله با ابتدایی ترین چالش های زندگی و حس استحقاق خوشحالی است.
در واقع، داشتن عزت نفسی سالم به این معناست که شما همانقدر که برای دوستان و همسنان خود را ارزش قائلید، برای خود نیز باشید. بسیاری از مردم آنقدر به واکنش های منفی ای که با آن مواجه می شوند توجه دارند که نقاط قوتشان، بیش از نقات ضعف خود به چشمشان می آید. ما در اکثر اوقات نمی توانیم از موفقیت های خود لذت ببریم. حال مهم نیست این موفقیت ها چقدر بزرگ یا کوچک باشند. چرا که ما به خود عنوان بازنده را داده ایم.
بیشتر بخوانید: گوشه گیری نوجوانان را جدی بگیرید
چرا عزت نفس نوجوانان اهمیت دارد؟
داشتن عزت نفسی سالم، نقش پررنگی را در هرآنچه که انجام می دهید بازی می کند. نوجوانانی که عزت نفس بالاتری دارند، با همسنان و افراد بزرگ تر از خودشان رابطه های بهتری برقرار می کنند، درباره ی موفقیت های خود احساس بهتری دارند و راحت تر با شکست ها و نامیدی های خود مواجه می شوند. این افراد بیش تر احتمال دارد که از دوستان و خانواده ی خود درخواست کمک و حمایت کنند. آن ها همچنین به احتمال زیاد در مدرسه موفق اند. برای خود هدف های منطقی ای تعیین می کنند و به آن ها می رسند.
برندون اضافه می کند: یک عزت نفس مثبت مانند سیستم دفاعی ای در برابر روح عمل می کرده و به فرد کمک می کند تا با مشکلاتش در زندگی روبه رو شود و سختی ها را پشت سر بگذارد. پس ما نتیجه می گیریم که داشتن عزت نفسی بالا برای گذران دوران بحرانی نوجوانی، حیاتی است.
ما از آنچه که هستیم یک تصویر ذهنی داریم. از هرآنچه که در آن موفق عمل می کنیم و نقاط قوت و ضعفمان. این تصویر ذهنی در شکل گیری عزت نفس ما نقش مهمی را بازی می کند. عزت نفس سالم بر اساس توانانی و دقت شما در ارزیابی خودتان در حالی است که هنوز خود را همانگونه که هستید می پذیرید و برای خود ارزشی بی قید و شرط قائل هستید.
تجربیات روزانه ی شما به قطع می تواند بر روی احساسات شما نسبت به خودتان تاثیر بگذارد. نمره ای که در یک امتحان می گیرید، نحوه ی رفتار دوستانتان با شما، بالا و پایین های رابطه ی احساسی که درگیر آن هستید، همه و همه می توانند بر روز حل شما به طور موقت تاثیر بگذارد.
نوجوانانی که از عزت نفس بالایی برخوردارند، این بالا و پایین های روزانه می تواند در تصویری که از خود دارند، به طور موقت کمی نوسان ایجاد کنند. اما این نوسان از حد خاصی فرا تر نمی رود. اما نوجوانانی که عزت نفس پایینی دارند، این بالا و پایین ها می تواند به اندازه ی یک دنیا تغییر ایجاد کند و باعث می شود آن ها دلسرد شده و درباره ی خود احساس بدی داشته باشند.
خبر خوب این است که عزت نفس پدیده ایست که شما می توانید روی آن کار کرده و ارتقاش بدهید.
بیشتر بخوانید: انواع اختلال شخصیتی نوجوانان را بشناسید
راه های افزایش عزت نفس در نوجوانان
پیش از اینکه به فکر ارتقای عزت نفستان باشید، می بایست اول از ته قلب خود به این باور رسیده باشید که شما می توانید آن را تغییر دهید. تغییر لزوما به راحتی و سرعت اتفاق نمی افتد، اما در نهایت رخ می دهد. نکات زیر را در نظر بگیرید:
– از فکر کردن به نکات منفی درباره ی خودتان دست بردارید.
به جای این کار، به خاطر موفقیت ها و دستاورد هایتان جشن بگیرید. پنج فعالیت که در آن خوبید را بنویسید و آن را به آینه ی داخل اتاقتان بچسبانید. این لیست را آنقدر بخوانید تا بتوانید این پنج مورد را بدون فکر کردن به زبان بیاورید. هنگامی که حس خوبی ندارید، این لیست را به یاد آورده و سعی کنید به کمک آن، خود را به دنیای واقعی بازگردانید.
– مراقب ایده آل گرایی باشید.
به جای تمرکز بر بی نقص بودن، موفقیت را هدف خود قرار بدهید.
– از اشتباهاتتان چشم پوشی کنید.
خود را به خاطر اشتباهاتتان ببخشید و به آن ها به عنوان فرصت هایی برای یادگیری نگاه کنید.
– بر خودتان سرکوفت نزنید.
خودتان را به خاطر ضعف هایتان شماتت نکنید. همه این ضعف ها را دارند.
– کار های جدید را امتحان کنید.
به کار های جدیدی که انجام آن ها را می آموزید افتخار کنید.
– شروع به انجام دادن کار هایی برای دیگران کنید.
می توانید به دوستانتان در درس هایشان کمک کنید، کار خیریه انجام دهید یا به دانش آموزی جوان تر درس بدهید. هنگامی که احساس می کنید که می توانید در این دنیا تغییری ایجاد کنید، عزت نفس شما افزایش پیدا می کند.
– بدانید چه چیز هایی را می توانید تغییر بدهید و چه چیز هایی را نمی توانید.
چیز هایی در زندگی هستند( مانند رنگ چشم، فرم بدن و نژاد) که به شما داده شده اند. این ویژگی ها را تنها باید پذیرفت. اما اگر می خواهید برای مثال وزن کم کنید یا بیشتر لبخند بزنید، کار هایی هست که برای آن انجام دهید. با پزشک خود درباره ی یک رژیم غذایی مناسب و یک برنامه ی ورزشی صحبت کنید.لبخند زدن را جلوی آینه تمرین کنید و با خود قرار بگذارید که روزی ۲۵ بار لبخند بزنید.
بیشتر بخوانید: علت خودآزاری و خودزنی نوجوانان چیست؟
– فکر های بد را از خود دور کنید.
به عبارتی دیگر، هنگامی که افکار بد به ذهنتان آمد، آن ها را متوقف کنید. برای این کار می توانید یک کش لاستیکی را به مچ خود بیاندازید. هر بار که فکر منفی ای به ذهنتان خطور کرد، کش را کشیده و رها کنید. آخ! بعد از مدتی شما می توانید ذهنتان را به گونه ای تنظیم کنید که دیگر به افکار منفی فکر نکند.
– روزانه ورزش کنید.
ورزش باعث ترشح اندورفین می شود. اندورفین هورمون تسکین کننده ی طبیعی بدن اس و باعث می شود که احساس خوبی داشته باشید. هنگامی که روزانه ورزش می کنید، استرس را در خود کاهش داده و نسبت به خود احساس بهتری دارید.
– به یاد داشته باشید که هیچ کس نمی تواند حال شما را بد کند.
تنها شمایید که می توانید کاری کنید که احساس بدی داشته باشید.
اگر درد های احساس و قضاوت های شخصی به عادت هایی ماندگار تبدیل شده اند، امکان دارد شما نیاری به یک مشاور یا روانشناس داشته باشید. یا می توانید از مشاور مدرسه ی خود کمک بخواهید و او در صورت نیاز شما را به یک روانشناس معرفی می کند. متخصصان سلامت روان می توانند با آموزش رفتار های مثبت به نوجوانان کمک کنند تا رفتار های منفی خود را کنار بگذارند و تصویر ذهنی بهتری نسبت به خود داشته باشند.
