چگونه مقابله با سوء استفاده جنسی را به کودکان بیاموزیم؟ قبل از هر چیز باید رابطه کلامی خوبی با کودکان داشته باشید و حرفهای آنها را جدی بگیرید.
هیچ وقت به کودک اصرار نکنید که برخلاف میل خودش به کسی محبت کند یا کسی را ببوسد، یا به زور در آغوش گرفته شود. کودکانی که برای جسم خود ارزش و احترام قائلند کمتر در خطر سوء استفاده ی جنسی قرار می گیرند.
از سن ۳ تا ۴ سالگی خصوصی بودن اندام های جنسی شامل پستان ها، باسن و اندام تناسلی را به کودک آموزش دهید، کودک باید تا ۵ سالگی کاملاً این موضوع را درک کرده باشد. این مفهوم باید در کودکان تقویت شود که بدن آن ها به خودشان تعلق دارد، در این صورت کودکان برای جسم خود احترام قائل خواهند شد.
تا سن ۶ سالگی کودک باید فرق بین دو جنس را بداند، مفهوم فضای خصوصی و اندام خصوصی را درک کرده باشد و تفاوت خصوصی و سری را بفهمد، بتواند به راحتی با والدین یا فرد بزرگسال قابل اعتماد دیگری درباره جنسیت صحبت کند، نسبت به جنس خود عزت نفس داشته باشد، نام صحیح اعضای بدن از جمله اعضای تناسلی را بداند، بداند بچه در شکم مادرش، در عضوی به نام رحم پرورش می یابد.
برای آموزش به کودکان در مورد مسائل جنسی از چه جملاتی استفاده کنیم؟
- به به! ببین چه بدن سالمی داری!
- حالا یادت باشد که بدن تو خصوصی است و کسی نباید از تو بخواهد که به قسمت های خصوصی بدن تو نگاه کند یا به آنها دست بزند.
- # اگر مادر و پدر به تو کمک کنند که خودت را بشویی یا بخواهند با دیدن بدنت از سلامت آن مطمئن شوند اشکالی ندارد.
- به کودکان دختر بگویید: قسمت های خصوصی بدن تو شامل واژن، کلیتوریس، باسن و پستان ها است، یعنی همان قسمت هایی که با مایو می پوشانی.
- به کودکان پسر بگویید: قسمت های خصوصی بدن تو شامل آلت تناسلی، بیضه ها و باسن است، یعنی همان قسمت هایی که با مایو می پوشانی.
- هیچ کس نباید به بخش های خصوصی بدن تو دست بزند.
دقت داشته باشید که صحبت کردن درباره ی مسائل خصوصی، باید در محل امن خانه و نزد والدین انجام شود.
در اکثر موارد سوء استفاده جنسی از کودکان، فرد سوء استفاده کننده برای کودک آشنا است. به کودکان بیاموزید که اگر در موقعیت خاصی قرار گرفتند که احساس ناراحتی داشتند به غریزه خویشان اعتماد کنند.
فرمول «نه، برو، بگو » به کودکان آموزش داده شود این فرمول ساده به خوبی راه پیشگیری را روشن میکند. یعنی به کودکان بگویید اگر کسی با دست زدن به بدن شان آن ها را ناراحت میکند بگویند: «نه » سپس «بروند» یعنی از فرد سوء استفاده کننده دور شوند و در نهایت نیز اتفاقی را که افتاده است «بگویند.»
به کودک تاکید کنید، اگر در موقعیتی قرار گرفت که فردی از او سوء استفاده کرد یا خواست از او سوء استفاده کند، در اسرع وقت موضوع را به پدر و مادر یا فرد بزرگسال معتمد بگوید.
با او تمرین کنید!
برای تمرین این موضوع از بازی نقش استفاده شود. مثلا بگویید اگر کسی در مدرسه خواست لباس زیر تو را ببیند یا تو را در آغوش بگیرد و ببوسد چه کار میکنی؟
مفهوم سری بودن و خصوصی بودن را به کودک آموزش دهید، راز چیزی است که همه کس اجازه ندارد از آن آگاهی داشته باشد و نباید آن را برای کسی بازگو کرد.
اطلاعات خصوصی اطلاعاتی است که می توان از آن آگاه بود اما ضرورتی برای در میان گذاشتن آن با دیگران وجود ندارد. موضوع خصوصی یعنی موضوعی که دسترسی به آن محدود است، مثلاً هر خانواده مسائل خصوصی خود را دارد اما آن را با خانواده های دیگر در میان نمی گذارد.
اعضای خصوصی بدن هم چنین وضعی دارند، یعنی همه آدم ها در بدن خود اعضای خصوصی دارند ولی هر کس فقط می تواند به اعضای خصوصی بدن خود دسترسی داشته باشد.
برای صحبت در مورد مسائل جنسی چه مثال هایی برای کودک بزنیم؟
هرکسی می داند که همه از توالت استفاده می کنند. این اطلاعات سری نیست. اما قطعاً خصوصی است چون دسترسی به آن محدود است. هنگام استفاده از توالت در را می بندیم.
هیچ کس به فردی که به توالت می رود نمی خندد و او را مسخره نمی کند چون این کار امری عادی است و همه آن را انجام می دهند پس رفتن ما به توالت سری نیست اما می دانیم که باید این کار را تنها انجام دهیم، پس این کار خصوصی است. همان طور که برای محدود کردن دسترسی دیگران به توالت از در استفاده می کنیم، برای محدود کردن دسترسی دیگران به اعضای خصوصی بدن خود نیز از لباس استفاده می کنیم .
چند جمله ساده به کودک بیاموزید تا اگر یک دوست یا غریبه خواست به مسائل خصوصی او دسترسی پیدا کند او بتواند آن ها را به زبان بیاورد.
به او بیاموزید اگر دوستت از تو خواست که اعضای خصوصی بدنت را به او نشان بدهی، به او چه می گویی؟ به او می گویی «بدن من خصوصی است. » اگر دوستت پرسید …… یعنی چه؟ به او می گویی «در این باره از پدر و مادر خودت سوال کن » یا «این سؤال خوبی است ولی جوابش خیلی پیچیده است باید از پدر و مادرت سؤال کنی. »
چگونه رفتار های حاکی از سو استفاده جنسی را به کودکان بیاموزیم ؟
کسی می خواهد بی دلیل به بدن او نگاه کند یا دست بزند.
فرد بزرگ تر یا قوی تری (چه بچه و چه بزرگسال ) از او می خواهد کاری بکند که مایل نیست.
وقتی در موقعیتی خاص قرار می گیرد و احساس ناراحتی میکند یا درون خود احساس عجیبی دارد، به احساس غریزی خود اعتماد کند و با آن فرد همراهی نکند و موضوع را به پدر و مادر یا یک فرد بزرگسال معتمد بگوید.
او با کسی کاری می کند یا شخص دیگری بااو کاری می کند که بعداً نسبت به آن احساسی ناخوشایند و بد پیدا می کند.
کسی از او می خواهد که رفتار خاصی را به صورت راز نگه دارد.
علائم هشدار دهنده سوء استفاده جنسی در کودکان
تغییر در روحیه، خشمگینی بدون علت، رفتار های اسرار آمیز
تغییر در رفتار های اجتماعی، منزوی شدن یا دور شدن از دوستان و خانواده
اگر به موضوع مشکوک هستید از کودک بپرسید، آیا کسی با دست زدن به قسمت های خصوصی بدنت تو را ناراحت کرده است؟
منبع : کتاب بچه های کوچک، آسیب های بزرگ، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، اداره سلامت کودکان
