در هر خانواده ای که عده ای با هم زندگی می کنند (( بکن نکن ها)) ، ((هنجارها و ناهنجارها)) ((آداب و رسوم)) خاصی وجود دارد که تقریبا همه ی اعضای خانواده با آنها آشنا هستند. برای اینکه بچه ها هم این معیارهای خانواده را رعایت کنند والدین باید این معیارها را تحت عنوان قانون به بچه ها آموزش دهند تا بچه ها هم به مرور آن قوانین را یاد گیرند و کودک را به پیروی از این قوانین تشویق کنند.
برای این منظور راه حل هایی ارائه میشود که آموزش این قوانین را برای والدین آسان تر می کند و امکان سرپیچی بچه ها کمتر شود. قانون ها مجموعه ای از هنجارها و ناهنجارها ، بایدها و نبایدها ، حدو مرزها یا روال مشخص زندگی روزمره است.
چرا قانون گذاری میکنیم؟
تعیین قانون از ارکان زندگی روزمره است ؛ زیرا تغییر دائمی رفتار ما در یک مورد خاص ، باعث سردرگمی و گیجی کودک می شود. گاهی ممکن است کودک در برابر یک عمل عکس العملی نشان دهد که بزرگ ترهای خانواده آن تایید نکنند و او را سرزنش کنند.
قانون گذاری برای رشد عقلی و افزایش اعتماد به نفس و شکل گیری شخصیت کودک در کودکی و سپس آموزش مسئولیت پذیری در نوجوانی تاثیر چشم گیری دارد. اگر کودک مدام با اتفاقاتی در اطرافش رو به رو شود که پیش تر از آنها آگاهی نداشته و کسی آن رفتارها یا اتفاقات را برای او توضیح نداده باشد احساس نادانی میکند و دچار فشار ، تنش و اضطراب میشود و در نتیجه پرخاشگری و احساس ناامنی میکند.
برقراری روال مشخص به زندگی خانوادگی ثبات و در نهایت آرامش می بخشد اما برای برقراری روال مشخص باید قواعد و قوانین مشخصی تنظیم شود.
قوانین از چه سنی قابل اجرا هستند. در زیر ۲ سال کودک با تجربه و آزمون و خطا زندگی میکند. برای مثال به یک چیز داغ دست می زند و دستش می سوزد. اما از ۲ سال به بعد متوجه میشودکه هرگاه به چیز داغی بزند ، دستش می سوزد.
روش قانون گذاری در خانواده
۱- برای قانون گذاری باید همه ی اعضای خانواده ( پدر ، مادر ، فرزندان و هر کس دیگری که پیوسته با آن ها زندگی می کند) حضور داشته باشند.
۲- در قانون گذاری ، بایدهاو نباید های مورد تایید خانواده تعیین میشود.
۳- قانون های زندگی را والدین تعریف میکنند. قانون های بازی را بچه ها تعیین میکنند.اگر همیشه والدین قانون بگذارند اعتماد به نفس بچه ها کم میشود و آنان کم کم از قانون و قانون گذاری بدشان می آید.
۴- همه ی اعضای خانواده باید قانون ها را رعایت کنند. پس اگر کسی نظری دارد باید در جلسه ی قانون گذاری طرح کند. والدین باید دلیل هر قانون را برای کودکشان توضیح دهند تا متقاعد شود که آن قانون را رعایت کند.
۵- نوع کلامتان در قانون گذاری تعیین کننده است.برای مثال اگر بگوییم هفته ای یک بار به پارک می رویم با این که بگوییم دوشنبه ها به پارک می رویم متفاوت است. پس قانون هایی بگذارید که خودتان هم فرصت و امکان اجرای آن را داشته باشید.
۶- قوانین را متناسب با سن و توانایی های کودک تعیین کنید. برای مثال اگر به کودک نوپای خود بگویید اجازه نداری روی دیوار خط بکشی ممکن است با لحظه ای مواجه شوید که دیوارهای خانه از نقاشی های رنگارنگ کودکتان پوشیده شده است.
پس به فرزند نوپایتان توضیح دهید : برای اینکار یک کاغذ یا مقوای یک متری بر روی دیوار اتاق خواب شما نصب می کنیم و شما اجازه داری برای تجربه ی نقاشی روی دیوار از آن کاغذ یا مقوا استفاده کنی. با این کار هم قانون شما اجرا شده و هم بچه نقاشی کردن روی کاغذ عمودی را تجربه کرده است.برای چیزهایی که بچه را منع میکنید یک جایگزین در نظر بگیرید وگرنه بچه خودش این کار را میکند.
۷- باید با همسرتان برای تعیین قوانین رویه ای یکسان و هماهنگ داشته باشید. با همدیگر مشورت کنید سپس تصمیم بگیرید و بعد بچه ها را در جریان اجرای آن قوانین بگذارید.
اگر شما و همسرتان در مورد رفتارهای پسندیده یا ناپسند فرزندتان هم عقیده نباشید نمیتوانید هیچ قانونی را در خانه حکم فرما کنید. برای این منظور باید با هم گفت و گو کنید و با دلایل هم آشنا شوید تا با یکدیگر هم عقیده شوید.
تا وقتی که پدر و مادر با همدیگر هم عقیده نشوند کودک قوانین را اجرا نمیکند.
۸- در هر هفته یک قانون تصویب میشود و در طول هفته این قانون اجرا می شود تا به یک رفتار تبدیل شود.
توجه :
• اگر برای هر مسئله ای قانونی وضع کنید باید برای کودک به جای نقش پدری و مادری نقش پلیس را اجرا کنید.
• روی هر مسئله کوچکی حساس نباشید و مسائل کم اهمیت را نادیده بگیرید و تمرکزتان را روی مسائل مهم قرار دهید چون اگر مدام به رفتارهای کودک حساسیت نشان دهید کودک هیچ یک از قانون ها را اجرا نمیکند.
اگر کودک قانون شکنی کرد چه باید بکنیم؟
کودک قانون های وضع شده را آزمایش میکند تا ببیند والدین چقدر روی قانون ها پافشاری میکنند. برای این کار بچه ی باهوش قانون شکنی میکند تا عکس العمل والدین خود را بررسی کند.
– اگر بچه اشتباه کرد سکوت مجاز نیست. باید اشتباه بودن کارش را به او بفهمانیم . در غیر این صورت قانون شکنی و سرپیچی از حرف های والدین برایش عادت می شود. هدف ما جلوگیری از رفتار بد بچه است و اینکه رفتار درستی را جایگزین آن کند.
– موقع اجرای قانون هرگز بچه را تحقیر نکنید و به او توهین نکنید.
– قوانین را با عشق به کودک اجرا کنید.
– وقتی فرزند قانون شکنی کرد باید تاوان آن را بپردازد.
– در موقع قانون گذاری عواقب قانون شکنی را هم طرح می کنیم و کامل شرح می دهیم که سرپیچی از قانون تنبیه دارد.
– تنبیه باید بسته به سن کودک وضع شود.
اگر قانون را به درستی اجرا کنید و در ازای نقض آن تنبیه معلم شده را عملی کنید کودک انتخاب کردن را یاد میگیرد و مسئولیت پذیر میشود.
وقتی کودک رفتار مثبت می کند به او کاملا توجه کنید ولی وقتی رفتار منفی می کند توجهی نکنید. اگر وقتی کودک رفتار منفی میکند به او توجه کنید یا حتی به او بگویید نکن او توجه مورد نظرش را دریافت کرده و در نتیجه حتما به کارش ادامه می دهد.
برای مثال وقتی کودک برای رسیدن به خواسته اش سر خود را به زمین می کوبد اگر شما اتاق را ترک کنید او حتما این کارش را قطع میکند چون او این کار را می کرد تا شما ببینید و وقتی شما اتاق را ترک می کنید و دیگر کسی آنجا نباشد دیگر ادامه نمیدهد. در این مواقع کودک بسیار دقت میکند. در نتیجه زیرچشمی نگاه کردن اخم کردن و هیس گفتن هم نوعی توجه محسوب میشود.
