عرق کردن زیاد کودک چه علتی دارد؟

تعریق مکانیسمی است که به وسیله آن دمای بدن که به دلایل مختلفی مانند فعالیت‌ بدنی، خوردن غذا و… افزایش یافته است، پایین می‌آید و بدن به اصطلاح خنک می‌شود. مهم‌ترین فایده تعریق کنترل دمای بدن و دفع مواد زائد و غیرضروری از راه پوست است.

عرق کردن زیاد کودک معمولا ۲ علت اساسی و مهم دارد؛ علت اول اینکه ممکن است تعداد غدد عرق بدن که به آنها غدد اکراین گفته می‌شود در نقاطی از بدن افزایش پیدا کرده باشد، علت دوم هم می‌تواند افزایش میزان ترشح غدد عرق باشد. افرادی که بسیار زیاد عرق می‌کنند، معمولا هر دو مشکل را با هم دارند.

نگاه متخصص بیماری‌های پوست/دکتر سیدناصر عمادی/عضو هیات‌علمی دانشگاه علوم‌پزشکی تهران:

درمان با استفاده از کلرید آلومینیوم :
استرس کودک، اختلال غدد مثل پرکاری غده تیرویید، عوارض ناشی از مصرف داروهای مختلف و اختلال تغذیه‏ای تعریق را زیاد می‌کند. اما هر فردی که به‌دلیل تعریق زیاد مراجعه می‏کند، باید از نظر مسائلی که گفته شد، بررسی شود تا براساس علت افزایش تعریق درمان شود.

راه‏های مختلفی برای درمان تعریق زیاد کودک وجود دارد. قدم اول درمان، استفاده از محلول کلرید آلومینیوم یا محلول ضدتعریق است که بیمار باید روزی ۲ بار به کف دست یا پاهایش بزند و روی آن پلاستیک بکشد تا الکل که ساختار اصلی این دارو را تشکیل می‏دهد، بلافاصله تبخیر نشود.

قدم‏های بعدی، استفاده از دستگاه یونتوفورزیس، تزریق بوتاکس به کف دست و در نهایت جراحی سمپاتکتومی یا قطع عصب سمپاتیک در کف دست یا پاست اما قطعا نمی‏توان از همه این راه‏های درمانی برای یک کودک ۴ ساله استفاده کرد زیرا او را بیشتر دچار استرس خواهد کرد.

تعریق کودکان معمولا در نواحی سر و صورت است و خیلی کم پیش می‏آید که یک کودک ۴ ساله دچار تعریق کف دست شود مگر اینکه مشکل یا عامل خاصی وجود داشته باشد. در این صورت بهترین درمان حذف عامل ایجادکننده تعریق زیاد است و در غیر این صورت بهترین درمان برای این کودک استفاده از محلول کلرید آلومینیوم البته با غلظت کمتری نسبت به محلول بزرگسالان است. برای این منظور و تعیین غلظت مناسب دارو حتما باید به پزشک متخصص پوست مراجعه کرد.

علل تعریق مفرط؛ از پرکاری تیرویید تا کمبود ویتامین D :

دکتر مریم رزاقی‌آذر/فوق‏تخصص غدد کودکان/عضو هیات‌علمی دانشگاه علوم‌پزشکی تهران:

تعریق زیاد در کودکان می‏تواند ناشی از پرکاری تیرویید، کمبود ویتامین D، کم‏ خونی، دیابت، بیماری‏های عفونی و تب‏دار یا بیماری‌های دیگری باشد بنابراین قبل از هر اظهار نظری باید کودک معاینه بالینی و آزمایش‌هایی برای بررسی سلامت او درخواست شود تا براساس آنها بتوان علت تعریق را تشخیص داد.

گاهی یک علامت کوچک می‌تواند نشانه‌ای از یک بیماری جدی و مهم باشد. در نتیجه با اقدام به‌موقع والدین و تشخیص درست و به‌موقع پزشک می‏توان سلامت کودک را به سرعت به او بر‌گرداند و از پیشرفت بیماری جلوگیری کرد بنابراین نمی‌توان گفت چون مادر هم این مشکل را دارد پس تعریق کودک نیز طبیعی و ناشی از ارث است و نیازی به پیگیری ندارد. تا زمانی که معاینه و یافته‌های پزشکی بررسی نشوند، نمی‌توان تشخیص قطعی برای این کودک گذاشت.

نگاه فوق ‏تخصص روان‌پزشکی کودک و نوجوان :

دکتر نسرین امیری/عضو هیات‌علمی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی/درمان با استفاده از تنش‌زدایی

استرس و اضطراب کودکان معمولا به شکل‏های مختلفی دیده می‏شود که یکی از علائم آن می‏تواند عرق کردن زیاد کودک در کف دست‏ها باشد اما علائم دیگری مانند اختلال در تکلم یا لکنت زبان، بدخواب شدن کودک، کاهش اشتها و در نتیجه وزن نگرفتن مناسب، تحریک‏ پذیری، بهانه ‏گیری و… نشان‌دهنده استرس کودک است که گاهی والدین متوجه آن نیستند.

تعریق زیاد کف دست کودک بیشتر اوقات ناشی از استرس و اضطراب در کودکان است و با توجه به اینکه مادر مضطرب است، ژن آن را به فرزندش انتقال داده پس مشکل این کودک می‏تواند ژنتیکی باشد.

از سوی دیگر، وقتی مادر مضطرب است؛ یعنی محیط خانواده هم اضطراب دارد و اضطراب همه کودکان به‌خصوص یک کودک ۴ ساله، عمدتا به والدین و به‌خصوص مادرشان بستگی دارد، پس مهم‌ترین کار این است که مادر ابتدا به روان‌پزشک مراجعه و اضطرابش را درمان کند. با درمان اضطراب، علائم آن کاهش پیدا خواهد کرد و بعد از آن مادر می‌تواند به فرزندش کمک کند و علائم او را نیز کاهش دهد.

تعریق زیاد کودک چگونه درمان می شود؟

تا زمانی که مشکل اصلی که همان اضطراب مادر و کودک است درمان نشود، درمان‌های کلینیکی مثل مراجعه به متخصص پوست و انجام اقدام‌های درمانی برای کاهش تعریق موثر خواهد بود. بسیاری از کسانی که مشکل تعریق دارند با راه‌حل‌های درمانی متخصصان پوست بهبود پیدا می‏کنند اما تعریقی که منشاء آن درگیری سیستم اعصاب مرکزی باشد با درمان‌های کلینیکی فقط کاهش پیدا می‏کند یا برای مدتی از بین می‌رود.