در این مقاله قصد داریم تا با نگاهی به کتاب کلید های تخلیه ی هیجانی در کودکان راهکار هایی برای کنترل هیجانات کودکان و خودمان پیدا کنیم. سیستم عصبی خود مختار بدن به گونه ای عمل می کند که گاه ما را به فعالیت و گاه آرامش و استراحت بیشتر وادار می سازد. همانطور که می دانیم فعالیت و آرامش هر دو برای ما بسیار حائز اهمیت اند.
هرگاه به دلیل شرایط بیرونی یا درونی به مدت زیادی نوعی عدم تعادل در روند تناوب استرس و آرامش فرد ایجاد شود ، تخلیه ی هیجانی تخصصی می تواند به او کمک کند. تاکنون تحقیقات بسیاری ثابت کرده اند که کودکان در مقایسه با بزرگسالان در تخلیه ی هیجانی با مشکلات کمتری مواجه می شوند ، اگر چه کودکان بیشتر از شرایط بیرونی یا تکانه های خود رنج می برند .
در واقع آن ها می آموزند که به تخلیه ی هیجانی به عنوان یک امر مهم و با ارزش نگاه کنند و با انجام آن تا حدی از هیاهو و تنش هایی که آن ها را در بر گرفته فاصله گیرند و تکانه های خود را بهتر کنترل کنند. از سوی دیگر تخلیه ی هیجانی به بزرگسالان کمک می کند که در هیجان های دائمی خود وقفه اندازند.
امروزه روش های بسیاری برای تخلیه ی هیجانی ارائه شده است که تقریبا همه آن ها علاوه بر تخلیه هیجان ،فرایند تمرکز را نیز در بر می گیرند.برخی از این روش ها به محدوده ی سنی یا تعداد افراد توجه دارند ، به خصوص هنگامی که تخلیه ی هیجانی به صورت گروهی اجرا می شود . البته در کل نمی توان هیچ یک از این روش ها را بر دیگری برتری داد چرا که علائق شخصی نقش بسیار مهمی را در این خصوص ایفا می کنند.
اما آنچه بسیار مهم تر از هنر خاص تخلیه ی هیجانی است، به کارگیری آن و نیز هدایت افراد به سوی استفاده مستقل از آموخته هاست. در اصل، رهایی از هیجان برای همه ی گروه های سنی امکان پذیر است. روش های کاهش هیجان از ماساژ دادن برای نوزادان و خردسالان گرفته تا لحظه های سکوت ، سفر های خیالی ، بازی های گوناگون، تخلیه ی هیجانی ، ترانه و حرکات موزون برای کودکان و نیز تمرین آموزش های خود زا، انبساط تدریجی عضلات و تمرین های مراقبه ای برای دانش آموزان را شامل می شود. تمام روش های تخلیه ی هیجانی برای کودکان بر اساس سن آن ها ارزیابی شده که برای نوجوانان نیز قابل استفاده است.
آموزش روش های تخلیه ی هیجانی باید در طولانی مدت، بی آنکه هیچ گونه استرس جدیدی به فرد وارد شود صورت گیرد تا به مرور زمان به آرامش و تمرکز بیشتر منتهی گردد. همه ی روش های تخلیه ی هیجانی در صورتی که با صبر و شکیبایی همراه گردند می توانند به این هدف نائل شوند.
ذهن افراد را نمی توان به زور از هیجان خالی کرد.هرگونه فشار برای تخلیه ی هیجانی تنها استرس جدیدی در فرد ایجاد می کند. تخلیه ی هیجانی نه تنها در درمان بسیاری از بیماری های روان تنی و مشکلات جسمانی به کار می رود بلکه برای تمام افراد نیز موثر است.در مثال تمرین های ذهنی، می توان آن را برای کودکان و بزرگسالان به خوبی توضیح داد واین تمرین ها برای تمام افراد از بهترین ورزشکاران تا دقیق ترین افراد کاربرد دارد.
برگرفته از کتاب “کلید های تخلیه ی هیجانی در کودکان” نوشته ی دکتر سپیده خلیلی انتشارات صابرین
