حسادت مادر به دخترش رفتاری عجیب و دور از ذهن است که هیچ کس دلش نمی خواهد راجع به آن صحبت کند اما راهی است که باید رفت! شاید کمتر دیده باشید موارد این چنینی اما باید گفت که متاسفانه وجود دارند. یکی از مراجعین می گوید:
” هنوزم برایم سخت است از کلمه حسود در مورد مادرم استفاده کنم. این ذهنیت که مادری بتواند به بچه های خودش حسادت کند از او تصویر یک هیولا را می سازد. حتی گفتنش از صد تا ناسزا هم بدتر است.”
این ها سخنان زنی ۵۰ ساله است که اکنون خودش مادر می باشد، اما این گونه حرف ها مرا متعجب نمی کند. صحبت درباره ی حسادت مادرانه برای همه ی ما که می خواهیم عشق مادرانه به خصوص عشق مادر به دختر را باور داشته باشیم، چیزی منع شده و ناخوشایند می باشد.
در حالی که حسادت مادر به دخترش موضوعی سخت و سنگین است، اما غیر ممکن نیست. حتی دخترانی که از روابط نزدیکشان با شخص خاصی لذت می برند اگر شخصی در رابطه شان خللی وارد کند با مادرشان رقابت می کنند، حتی حسادت منجر به این می شود که صحبت کردن های آن ها بدتر شود.
بیشتر بخوانید: چگونه کودک نامادری و یا ناپدری را می پذیرد؟
این موضوعی است که خانمی در مورد آن برایم ایمیل فرستاده :”برای استفاده از کلمه ی حسادت تردید دارم، اما بدون شک مادرم با من رقابت می کند. فکر می کنم این موضوع که من در خانه ای بزرگ تر از خانه ای که در آن بزرگ شدم، زندگی می کنم و این که بچه هایم فرصت هایی دارند که من و برادرانم نداشتیم، او را اذیت می کند. مادرم ممکن است فریب کار باشد اما آیا حسود هم هست؟ شاید کمی!”
چه-چیزی-باعث-حسادت-مادر-به-دخترش-می-شود؟۱!
ما دوست داریم که در مورد مادران مان اینطور فکر کنیم که آن ها با موفقیت های دخترشان راضی و خشنود و به خاطر درخشش آن ها هیجان زده و شاد می شوند. اما تحقیقات نشان می دهد که همیشه این موضوع صحت ندارد. برای مثال، مطالعاتی توسط کارول رایف و دیگران نشان می دهد مادران زمانی که موفقیت های پسرشان از آن ها پیشی بگیرد احساس بهتری پیدا می کنند و برعکس زمانی که دخترشان بیش از آن ها موفق باشد، احساس بدی پیدا می کنند. اما پدران نسبت به موفقیت هیچ کدام از بچه ها چه دختر چه پسر واکنش نشان نمی دهند.
صحبت در مورد ارتباط مادر دختری و حسادت مادر به دخترش سخت می باشد. وقتی که ارتباط عاطفی مادر با فرزندش ضعیف می باشد یا کلا از بین رفته، آیا دلسردی و غبطه خوردن، اجتناب پذیر است؟ اگر با خودم روراست باشم، باید از خود بپرسم که آیا عشق من نسبت به فرزندم عمیق است آنقدر عمیق که مانع از رشد حسادت در وجودم شود عشق به راه و روش و استایل او، شکم تخت او، جوانی اش و تمام زندگی اش آیا همه ی این ها دلیلی بر این نیست که به او حسادت نکنم؟
لارنس استینبرگ در مطالعه خود درباره مادران و دختران نوجوان گفته است که شکوفایی دختران در بعضی مادران می تواند منجر به بر انگیخته شدن بحران میانسالی (از دست دادن اعتماد به نفس و احساس اضطراب) و زیاد شدن ناامیدی در آنها شود.
توجه داشته باشید که نسخه اصلی داستان سفید برفی که توسط برادران گریم منتشر شد مادر سفید برفی –زنی که در انتظار یک بچه ی زیبا بود و او را به دنیا آورد- بود که به زیبایی دخترش حسادت و کینه می ورزید. اگر این نسخه چاپ می شد شاید خیلی قضاوت های بدی در این مورد صورت می گرفت اما در نسخه های بعدی داستان مادر به نامادری تغییر کرد.
راحت نبودن فرهنگ ما با موضوع حسادت مادر به دخترش ممکن است از جای دیگر نشات بگیرد: اینکه به طور کلی ما چقدر با رقابت بین زنان مشکل داریم. بله، واژه فرنمی (دشمن دوست نما) از سال ۱۹۵۰ وجود دارد اما این بدان معنا نیست که ما خیلی راحت در مورد حسادت بین زنان در دنیای بیرون صحبت کنیم.
این دقیقا چیزی است که سوزان شاپیروباراش، زمانی که شروع به تحقیق و مصاحبه با زنان برای کتاب خود (کتاب سبک راه رفتن ملکه مهمانی) کرد، متعجب شد. او چه چیزی را کشف کرد؟ افراد کمی هستند که می توانند در برابر کفش های زیبا، صندل ،کفش پاشنه بلند و یا لباس پرنسسی که ملکه های رقص در مهمانی می پوشند واکنش نشان ندهند.
البته این چیز جدیدی نیست، به هر حال، طبق افسانه های یونان، شروع جنگ تروا که رقابتی بین زیبایی خدایان بود اینطور بود که انسانی فانی باید یکی از آن ها را انتخاب می کرد. با این حال، صرف نظر از آن افسانه ها، ما دوست داریم به خودمان به عنوان فردی مهربان و گرامی بنگریم، نه فردی حیله گر و حسود. و اگر این گونه نیستیم، قطعا در مورد آن به راحتی صحبت نخواهیم کرد مگر این که در حال بازی سریال خانه داران(شامل چند سریال تلویزیونی که چندین زن خانه دار از مناطق مختلف ایالات متحده را نشان می دهد) باشیم.
چه-چیزی-باعث-حسادت-مادر-به-دخترش-می-شود؟۲!
سکوت و پنهان کاری در مورد حسادت مادرانه آن را بدتر می کند چون مادر نمی خواهد اعتراف به احساساتش در هر سطحی که باشد بکند. به همین دلیل، حسادت مادر به دخترش هیچ وقت به طور مستقیم بیان نمی شود بلکه همیشه با روش های پیچیده و غیرمستقیم بیان می شود، برای همین برای دختر مقابله با آن سخت تر خواهد بود.
حسادت و خشم احساسات شخصی و خاص فرد هستند چون به خود شخص بر می گردد و هدف این احساسات مشخص نمی شود. چون این احساسات به خود شخص بر می گردد، هرچه مادر درگیر خود یا خودپسندی باشد، احتمال این که حسود باشد و حسادت کند بیشتر است. همانطور که پیتر سالووی و الکساندر روثمن بیان کرده اند: “ما فقط نسبت به ویژگی های که خودمان آن ها را نداریم، حسادت نمی کنیم، بلکه، حسرت و حسادت بیشتر در جاهایی که قرار است خود واقعی مان را معرفی کنیم حس می شود که این به ما آسیب می زند”
بیشتر بخوانید: ۵ اشتباه رفتاری رایج پدر و مادرها در تربیت فرزندان
هر مادر حسودی قلمروی خود را خواهد داشت، محدوده ای که باور دارد برای اوست و هر بحثی که با دخترش دارد – که این بحث ها معمولا یک شکل خاص دارند – در زمینه های مختلفی پیش می آید. کلمه رقابت، در لاتین به معنای “حقوق افرادی یکسان ” است. در مورد لورا، وقتی او به پدرش نزدیک می شد حسادت مادرش تحریک می شد. “تا زمانی که بزرگ نشده بودم متوجه این موضوع نمی شدم. بعد هر اتفاق خوبی که بین من و پدرم می افتاد، تحقیر های مادرم، انتقاد و سرزنش کردن من شروع می شد. نمی دانستم که چه چیزی مادرم را عصبانی می کند تا زمانی که ازدواج کردم و همسرم متوجه آن شد.”
این قلمرو ها می تواند زیبا باشد یا اینطور به نظر برسند (همانطور که در خانواده من بود)، جایگاه علمی، فضیلت اجتماعی و محبوبیت، شوخ طبعی و بذله گویی، ثروت یا هر چیز دیگری که بتوان در تعریف از یک مادر حسود گفت در خانواده ما وجود داشت. اما دعواها – به طور کلی به خاطر حسادت و به خصوص حسادت مادرانه -همیشه غیر مستقیم خواهد بود.
“مادرم خیلی متزلزل و سست بود – پدرم همیشه او را تحقیر می کرد- هر زمان که موفق می شدم، مادرم به سراغ ام می آمد. مادرم همیشه می گفت نمرات خوب من نشان دهنده ی این است که مدرسه ها هیچ استانداردی ندارند، چون همیشه تنبل بودم و از زیر کارها در می رفتم، پس نمره هایم هیچ ارزشی نداشت. وقتی دوستانی پیدا کردم، مادرم مرا به این که آن ها را بالاتر از خانواده ام می بینم و به خانواده ام وفادار نیستم متهم کرد. وقتی که به آن ها گفتم بین پسران محبوب هستم، مادرم به من گفت که دختری بی شرم و سهل الوصول هستم و این حرف وحشتناک بود. زمانی که از خانه رفتم، مادرم را هم از زندگی ام حذف کردم.”
زخم هایی که به دلیل سو استفاده های این چنینی مادران بر روح فرزندان باقی می مانند عمیق هستند. حتی اگر دختر شخص مسئولی باشد–و بخواهد کاری برای خوشحالی مادرش انجام دهد –اما چنین کاری در دنیا وجود ندارد، چون هیچ چیز او را خوشحال نخواهد کرد حتی اگر برای فهم این موضوع به بلوغ هم برسد باز هم احساس مقصر بودن خواهد داشت.
این نوع تحقیر و توهین که شاید دختر تجربه کند، منجر به خودکشی و در هم ریختگی عواطف او می شود. به هر حال، مادرتان قرار است در مراسم خواستگاری شما باشد، درست است؟ خصوصا با وجود حسادت مادرانه، تجربه ی سختی خواهد بود. به چه کسی می توانید اعتماد کنید؟ آیا آن ها شما را باور دارند؟ دختران به محبت مادرشان نیاز دارند حتی زمانی که به خاطر حسادت مادرشان احساس بی وفایی و حقیر بودن دارند. و این مسئله ی وحشتناکی است.
حتی یک دختر بزرگسال که دور از رفتارهای مادرش است حسادت مادرانه خیلی برایش سخت است. شاید غیرممکن نباشد، اما نگه داشتن احساسات برای یک مادر خیلی بعید است. متاسفانه حسادت، تنها به دختر آسیب نمی رساند بلکه شرایطی یکسان و سخت را برای مادر هم ایجاد می کند.
