یکی از پرجنجال ترین روش های مدرن زایمان، عمل سزارین است. عمل سزارین عبارت است از یک روش جراحی که کودک، با ایجاد برش در ناحیه شکمی و رحم، از رحم خارج می شود.
اگر چه در بسیاری از موارد عمل سزارین یا سی سکشن، برای نجات جان مادر یا نوزاد لازم است اما موقعیت های دیگری هم هستند که زنان و پزشک هایشان این روش زایمان را انتخاب می کنند چون احساس می کنند این روش خیلی راحت تر است، به خاطر ترس از درد زایمان طبیعی، یا به خاطر نگرانی متخصصان مامایی از شکایت های دادگاهی.
این ها دلایل غیر پزشکی برای انتخاب عمل سزارین هستند. آموزش کلید اصلی شناخت این شیوه جراحی رایج و جالب توجه است، که می تواند به زنان و همسرانشان کمک کند، انتخاب کنند که آیا این روش زایمان برای آنان مناسب است یا نه.
هیچ کس کاملا مطمئن نیست که واژه عمل سزارین از کجا سرچشمه گرفته است، اما ما کاملا مطمئن هستیم که جولیوس سزار با سزارین به دنیا نیامده است! در گذشته، تقریبا هر زنی که تحت عمل سزارین قرار می گرفت، جانش را از دست می داد، و در بسیاری از موارد به بهاء گرفتن جان مادر برای نجات جان کودک انجام می شد، مادر جولیوس سزار پس از تولد او زنده ماند، که نشان دهنده این است که زایمان طبیعی انجام داده است! تئوری های تاریخی زیادی برای مشخص کردن مبدا عمل سزارین ارائه شده است.
ما گزارش هایی مبنی بر اینکه عمل سزارین در اواخر صده ۱۵۰۰ میلادی انجام می شده است، داریم، اما زنده ماندن مادر تا اواخر صده ۱۷۰۰ و اوایل ۱۸۰۰ میلادی امکان پذیر نبود. عفونت کردن و خونریزی شدید در زمان عمل، رایج بوده است. در حقیقت تنها از صده ۱۸۰۰ میلادی به بعد بوده است که در هنگام عمل سزارین، از بخیه استفاده می کرده اند.
بیشتر بخوانید: مراقبت های بعد از سزارین ؛ از اتاق عمل تا بهبودی کامل
امروزه ۲۵ درصد از تمام زایمان ها در ایالات متحده به صورت سزارین انجام می شود. احتمال مرگ در اثر عمل سزارین، که یک جراحی شکمی حساس است، حدود ۲۰ تا از ۱۰۰ هزار نفر است. اگر چه که بالا نیست اما از احتمال مرگ در اثر زایمان طبیعی بیشتر است.
دلیلی که عمل سزارین چنین نرخ مرگ و میر بالایی دارد، و اینکه ممکن است عوارض زیادی داشته باشد، این است که شامل باز کردن شکم و بریدن رحم می شود. در هنگام انجام عمل سزارین، جراح زنان و زایمان ابتدا اطمینان حاصل می کند که بیمار به اندازه کافی بیهوش شده باشد. ما معمولا از بیهوشی از طریق اپیدورال استفاده می کنیم. در موقعیت های غیر معمول، ممکن است لازم باشد که بیمار بیهوشی عمومی داشته باشد، که در این نوع بیهوشی، بیمار کاملا به خواب می رود و یک لوله در گلویش قرار داده می شود و از دستگاه تنفس مصنوعی استفاده می شود.
وقتی که بیمار بی حس شد، یک برش به اندازه حدودا فاصله مچ تا نوک انگشت حلقه، روی پوست ایجاد می شود. در بیشتر موارد، برش عرضی، دقیقا بالای خط رویش موی آلت تناسلی ایجاد می شود، در حالیکه در بعضی از کشور ها، و بعضی از موقعیت های اورژانسی، این برش از بالا به پایین و از زیر ناف تا بالای خط رویش موی آلت تناسلی انجام می شود.
بیشتر پزشکان برش عرضی را می پسندند، چون بهتر التیام پیدا می کند و ظاهر بهتری دارد، و پس از مرخصی از بیمارستان، باعث درد کمتری می شود. پس از بریدن پوست و سلول های چربی زیر آن، پزشک، برشی روی بافت های زیرین آن می زند، و سپس وارد حفره شکمی می شود.
مثانه، رحم، تخم دان ها، مجاری، و روده ها، همه قابل مشاهده هستند و برخی اوقات باید قبل از بریدن رحم، از سر راه کنار زده شوند. پس از وارد شدن به رحم از طریق برشی کمی بزرگتر از سر جنین، جنین با دقت گرفته می شود، و دستیار جراح، قسمت بالایی رحم را فشار می دهد تا جنین از برش ایجاد شده خارج شود.
بیشتر بخوانید: ۱۵ خطر زایمان سزارین برای مادر و نوزاد
بند ناف با گیره نگه داشته و قطع می شود، و نوزاد به پرستار یا پزشکی که مسئول مراقبت از کودکان است، سپرده می شود. جراح زنان و زایمان جفت را قطع می کند، رحم را بخیه می زند، به مجاری و تخم دان ها رسیدگی می کند،و سپس بافت های دیگر را می بندد و پوست را بخیه می زند.
همان طور که که در بالا شرح داده شد، عمل سزارین یک جراحی شگفت انگیز است. پس چرا جنجال زیادی درباره آن وجود دارد؟ اول اینکه سزارین عمل جراحی سنگینی است، و عمل های سنگین می توانند عوارض زیادی هم داشته باشند.
بعضی از عوارض که می توانند در حین یا بعد از عمل سزارین اتفاق بیفتند، شامل خون ریزی شدید، صدمه به مثانه یا روده ها، عفونت های اساسی در رحم، کلیه ها، شش ها، یا دیگر قسمت ها، باز شدن برش های پوست، لخته های خون دور رحم یا در رگ های پا یا شش ها، عدم لخته شدن خون، و صدمه به رحم که زایمان های آینده را خطرناک تر می کند، می شوند.
رحم یک عضو بزرگ و ماهیچه ای از بدن است که گردش خون در آن بسیار زیاد است. وقتی که برشی روی رحم ایجاد می شود، ممکن است خون ریزی زیادی انجام شود. پزشکان مدرن از داروها و بخیه ها برای جلوگیری از خون ریزی استفاده می کنند، اما با این وجود، بعضی از زنان در حین سزارین نیاز به تزریق خون پیدا می کنند.در موقعیت های نادر برای نجات جان باید رحم از بدن خارج شود.
بیشتر زنانی که تحت عمل سزارین قرار گرفته اند باید قرص آهن مصرف کنند، چون از دست دادن خون در حین سزارین حداقل دوبرابر زایمان طبیعی است. تعدادی از زنان هم دچار عفونت رحم می شوند و نیاز به بستری بیشتر در بیمارستان و مصرف آنتی بیوتیک های قوی پیدا می کنند.
دلیل دیگری که بسیاری معتقدند که زایمان طبیعی بر سزارین ارجح است، این است که برخی از بیمارانی که سزارین انجام داده اند، به خاطر نوع برشی که روی رحم ایجاد شده است، همیشه نیاز به انجام یک عمل سزارین دیگر پیدا کرده اند. در حالی که برش روی پوست اهمیت ندارد، برش روی رحم بسیار مهم است. ما سعی می کنیم تا یک برش عرضی روی رحم ایجاد کنیم، که “برش رحمی عرضی اندک” نامیده می شود، چون این برش ها خطر کمتری دارند و احتمال بسیار کمی وجود دارد که در حین بارداری های بعدی باز شوند.
چون احتمال باز شدن برش ها در بارداری های بعدی خیلی پایین است (احتمالا کمتر مساوی یک درصد) ، اکنون دکتر ها انجام زایمان طبیعی در بارداری های بعدی را در صورت داشتن “برش رحمی عرضی اندک پیشین”، بی خطر می دانند. در مقابل، در برش از بالا به پایین روی رحم، احتمال باز شدگی بالایی دارد، که ممکن است منجر به خونریزی داخلی شدید یا حتی مرگ جنین پیش از یا هنگام تولد بشود، بنابراین ما زایمان طبیعی را برای کسی که سابقه برش عمودی رحم داشته، خطرناک می‌شماریم. این بیماران باید دوباره سزارین انجام دهند.۱۷
بیشتر بخوانید: ای کاش قبل از زایمان سزارین دومم میدانستم!
کودکان نیز در زمان سزارین نیاز به مراقبت های ویژه دارند. ریه های آن ها در زمان سزارین به وسیله واژن فشرده نمی شوند، در نتیجه ریه های آن ها اغلب مقداری مایع اضافه داخل خود دارند. تمام مشکلات در حین سزارین پیش نمی آیند، بعضی بعدتر اتفاق می افتند.
این مشکلات شامل درد لگن یا احساس درد در هنگام مقاربت جنسی است که به خاطر زخم ایجاد شده در بافت ها به وجود می آید، یا سختی استفاده از عضلات شکمی، و گسترش پیدا کردن زخم های بافتی بین جفت و پوشش داخلی رحم، پس از زایمان تا بارداری بعدی، که ممکن است منجر به خونریزی شدید یا عمل خارج کردن رحم، بشود.
پس از مطالعه تمام مشکلات، ممکن است بپرسید چرا عمل سزارین انجام می دهیم؟ در برخی از موارد، جفت بسیار نزدیک دهانه واژن قرار می گیرد، که جفت سر راهی گفته می شود، و زایمان طبیعی ممکن است ممکن است موجب خونریزی شدید و خطرناک شود. الزام های دیگری که برای سزارین وجود دارند شامل افت خطرناک تپش قلب جنین برای مدت طولانی، پایین افتادگی بند ناف (بند ناف بیرون از واژن می افتد و راه خون رسی به نوزاد را تنگ می کند)، خون ریزی شدید از واژن به خاطر پاره شدن جفت، موارد فراوان به حرکت جنین از سمت کفل به سمت کانال تولد، کودکانی که در رحم جایگیری نامناسب دارند (برای مثال به پهلو)، و تبخال ناحیه تناسلی، می شود. برای به دنیا آوردن جنین های سه قلو همواره نیاز به سزارین است، درحالی که زایمان دوقلو ها می تواند بدون خطر، به صورت طبیعی انجام شود.
در بسیاری از موارد سزارین به خاطر توقف زایمان، وقتی که دهانه رحم زن، فقط تا حد معینی گشاد می شود و سپس متوقف می شود، صورت می گیرد. بر خلاف تصور عموم، این اتفاق به این معنی نیست که بارداری بعدی هم باید به سزارین ختم شود، چون، همین طور که کودکان با هم تفاوت دارند، بارداری ها هم با هم فرق می کنند.
فقط به این دلیل که یک جنین ۲٫۵ کیلویی به خوبی جایگیری نمی کند و نیاز به سزارین پیدا می کند، به این معنی نیست که مادر در بارداری بعدی اش وقتی جنینش ۳٫۵ کیلو است، نیاز به انجام سزارین پیدا می کند. هر کودکی به طور متفاوتی جایگیری می کند.
و در آخر، احتمالا کم اهمیت ترین دلیل برای انجام سزارین این است که کودک خیلی بزرگ است. تقریبا تمام زنان باردار بر این باورند که کودکشان خیلی بزرگ است، با این وجود، این دلیل تقریبا هیچ وقت اهمیت ندارد. تحقیقات پزشکی نشان نداده است که عمل سزارین برای کودکان بزرگ جثه بهتر است. وقتی که پزشکان سزارین را توصیه می کنند، می دانند که زایمان طبیعی بر سزارین ارجح تر است، اما بعضی اوقات لازم است که زایمان به صورت سزارین انجام شود.
همیشه، در هنگام تصمیم گیری برای انتخاب روش زایمان، با پزشک یا مامایتان مشورت کنید و تا زمانی که مطمئن نشده اید که اطلاعات کافی پیدا کرده اید هیچ تصمیمی نگیرید. ممکن است از قبل درباره نحوه زایمان تان تصمیم گرفته باشید، اما پس از مشورت با دکترتان، نظرتان را عوض کنید.
بیشتر بخوانید: تا چند بار سزارین مجاز است؟
بسیاری از زنان می خواهند باید ها و نباید های بعد از سزارین را بدانند. اساسا، بسته به میزان پاسخ گویی بدنتان به مسکن ها و توانایی راه رفتن ، پس از سزارین، ۲ تا ۴ روز در بیمارستان بستری می شوید. بسیاری از زنان به سرعت پس از سزارین بهبود پیدا می کنند و بعد از چند روز مرخص می شوند. باید با دقت و ملایمت راه بروید تا از کش آمدن شکمتان جلوگیری شود، و ممکن است برای بالا یا پایین رفتن از پله ها نیاز به مقداری کمک داشته باشید، باید برای چند روز از رانندگی پرهیز کنید.
بیشتر پزشکان توصیه می کنند که برای چند هفته از بلند کردن اجسام سنگین تر از ۵ تا ۷ کیلوگرم پرهیز کنید، و اگر متوجه هر گونه قرمزی یا عفونت در محل بریدگی، درد در ماهیچه های ساق پا، بدتر شدن درد های ناحیه شکمی، تب، یا دیگر علایم غیر عادی شدید، فورا به پزشک مراجعه کنید. رحم پس از حدودا ۶ هفته به حالت عادی بر می‌گردد، و در آن زمان بیشتر زنان به صورت کامل بهبود پیدا کرده اند، و آماده انجام فعالیت های عادی شان هستند.
