“من وقتی او دروغ می گوید خیلی عصبانی می شوم کل کاری که او می کند دروغ گفتن است”. این جمله را جان در مورد دختر ۱۵ ساله اش آلیسون می گوید.” او در مورد دوستانی که هنگام تماشای فیلم دیده است، در مورد انجام تکالیفش و خیلی چیزها دروغ می گوید. به هر حال من از چک کردن او خسته شده ام. حتی اگر واقعا ظرف ها را بشورد باز هم نمی توانم به حرفش اعتماد کنم. اگر او زندگی با این روش را می پسندد چه طور می خواهد به عنوان یک فرد بالغ در آینده رفتار کند؟ حتی وقتی برایم داستان سرایی می کند متوجه می شوم که چه طور به داستانش آب و تاب می دهد. اصلا درکش نمی کنم. من وقتی بچه بودم اصلا این مدلی نبودم و فکر می کنم اگر صادقانه و رک و راست حرفش را بزند راحت تر است”
همان طور که از مثال بالا متوجه می شوید و همان طور که این مقاله را می خوانید می دانید که اگر به بچه ها و نوجوانانی که دروغ می گویند اجازه دهیم به کارشان ادامه دهند در نهایت ما را دیوانه می کنند. بهترین کاری که به عنوان والدین می توانید انجام دهید این است که از واکنش زیاد نسبت به دروغ های آن ها بپرهیزید. اگر خیلی واکنش نشان دهید در واقع مانع بزرگی بین خود و احساس امنیت کودکتان به وجود می آورید که نمی گذارد احساس اش را راحت بیان کند.
همانطور که در کتابم ” ده روز با بچه ی کمتر نا فرمان” هم گفته ام، واقعیت این است که نوجوانان و بچه های کوچکتر از آن ها ممکن است حقیقت را عوض کنند یا کلا دروغ بگویند. بهترین کار به عنوان والدین این است که این دروغ ها را به روی خود نیاورید. البته که این کار راحت نیست اما اگر از موضع خود پایین بیایید و کمی فکر کنید متوجه می شوید که بچه ها به دلایل مختلفی دروغ می گویند. نوجوانان ممکن است به این دلایل دروغ بگویند که به دردسر نیفتند، از دوستی که دوستش دارند دفاع کنند، یا به این دلیل دروغ بگویند که از بیان تجربه های دردناک شان ناراحت می شوند مثل طرد شدن توسط هم سن و سالان شان.
یکی از بچه های تحت نظر من از خودش داستانی در آورده بود در مورد اینکه او اسلحه ای را که متعلق به تعدادی اراذل و اوباش بوده گرفته و آن را در جنگلی دفن کرده است. البته که داستان خود ساخته ی او جعلی بود اما احساس واقعی او از عدم کفایت و بی لیاقتی اش موضوع جدی ای بود. در این مثال او دروغ گفته بود تا خودش را به دیگران قدرتمند تر نشان دهد، حس تنهایی و دیده نشدن خودش را ارضا کند و به این دلیل بود که او فاقد مهارت حل مشکل و مهارت اجتماعی بودن بود.
مهم است که فرق دروغ هایی که به خاطر رفتارهای پر خطر شامل مصرف مواد و…گفته می شود را با دروغ های کوچک دیگری که روزانه گفته می شود بدانیم. به جای اینکه وقتی متوجه شدید بچه تان پشیمان است عصبی شوید بهتر است در این شرایط بیشتر مسئولیت پذیر باشید. زمانی که دروغ ها در مورد رفتارهای پر خطر مثل مصرف مواد یا الکل، دزدی، یا دیگر فعالیت های پر خطر باشد به دنبال راهنمایی مفید از یک پزشک سلامت ذهنی لایق در منطقه خود باشید.
به عنوان والدین یا مراقب چه باید کرد
سعی کنید به خاطر داشته باشید که کودکان می توانند کاملا خود-شیفته باشند(ما هم به عنوان بزرگسال نمی توانیم خود شیفته باشیم؟) و اغلب متوجه نمی شوند که چه قدر دروغ گفتن می تواند برایشان مخرب باشد. به جای اینکه در مورد راستی و نادرستی برایشان سخنرانی کنید به آرامی، و در مورد اینکه چرا تصمیم گرفتند تا دروغ بگویند با آن ها صحبت کنید. با لحن قضاوتی با آن ها صحبت نکنید چون باعث می شود تحریک شوند و این گونه واکنش دهند که “دیدی من نمی توانم همه چیز را به والدینم بگویم”. شاید نتوانید جلوی دروغ های هر روز او را بگیرید اما این حس را به او منتقل می کنید که گزینه های دیگری برای انتخاب دارد.
پیشنهاد می کنم که خودتان را یک ” مربی احساسی” ببینید تا اینکه خود را یک فرد منضبط که می خواهد نشان دهد چه کسی رییس است تصور کنید. در مورد این که چه قدر دروغ گفتن می تواند ترسناک باشد و به ما حس ترس بدهد با او صحبت کنید. به او بگویید که حل مشکلات و آرام ماندن در برابر مشکلات کلید راه موفقیت در زندگی است. به او نشان دهید که شاید دروغ های فریبنده به ظاهر او را آرام کند و به نظر برسد که از مشکلات رها شده است(برای مثال وقتی تکالیف درسی اش را انجام نداده است) اما در طولانی مدت فقط باعث استرس و آشفتگی احساسی می شود.
اگر حس کردید که بچه ی شما برای پیش بردن کارهایش دروغ می گوید به او نشان دهید که بر رفتارش نظارت دارید. درمورد مشکلاتی که در نتیجه ی دروغ گفتن برایش به وجود می آید با او صحبت کنید اما از لحن شرمساری هنگام صحبت استفاده نکنید. در مورد ترس هایش بدانید برای مثال آیا به نظر او دروغ گفتن باعث می شود کارهایش درست شود؟
در کنار همه ی موارد بالا به خاطر داشته باشید برای کمک به او ارزش او را بسنجید. من اغلب بچه های خودم و مراجعه کننده گانم را به خاطر می آورم و جمله (ارزش خودت را بدان) در ذهنم تداعی می شود. برای مثال اگر بچه شما در مورد داستانی اغراق می کند به او بگویید” داستانی که گفتی نظرم را جلب کرد اما به نظرم چیزهایی به داستانت اضافه کردی که به نظر نمی رسد درست باشد. تو داری فرد بالغی می شوی میتوانی توضیح دهی که چرا تصمیم گرفتی این کار را بکنی؟”
به خاطر داشته باشید که رفتارهای نظارت بر دروغ فرآیندی کاملا متفاوت با حل سریع مشکل است. برای بعضی بچه ها ممکن است کمی زمان ببرد تا در برابر شما حس امنیت داشته باشند. اما اگر شما واکنش احساسی داشته باشید و در مقابل دروغ واکنش قضاوتی نداشته باشید بچه ی شما به مرور تمایل پیدا می کند که حس واقعی اش را بیان کند. به طور خلاصه اگر شما بی اعتنایی کنید و آرام تر باشید باعث می شود که حقیقت و دلیل دروغ هایش را بشنوید.
