میگرن در کودکان معمولا ارثی است و از والدین به ارث برده اند. تقریباً ۵ درصد از کودکان مبتلا به سردرد مزمن، مبتلا به میگرن تشخیص داده می شوند. بعضی از کودکان حتی زودتر از سن چهار سالگی مبتلا می شوند. پیش از بلوغ، پسران نسبت به دختران اندکی بیشتر میگرن می گیرند. اما پس از بلوغ، به علت تغییرات هورمونی، میگرن در دختران دو برابر بیشتر شایع است.

میگرن در عوام اغلب به عنوان سردرد وریدی شناخته می شود، با این حال، این تعبیر نادرست است زیرا مشکل اصلی ، رگ های خونی نیستند. علت اصلی میگرن یک موج الکتریکی است که در سراسر مغز منتشر شده و با ایجاد تغییر در جریان خون، باعث التهاب می شود.

میگرن در کودکان
میگرن در کودکان

اما عروق خونی کجاست؟ مغز خود نمیتواند احساس درد کند، بنابراین دردی که در میگرن احساس می شود در واقع از دیگر ساختارهای آسیب دیده در سر، نشات می گیرد یعنی رگ های خونی. موج الکتریکی یک موج از التهاب را ایجاد کرده که رگ های خونی را متشنج می کند و به نوبه خود باعث تحریک سلول های عصبی می شود تا به مغز القا کند که سر درد وجود دارد.

علائم میگرن در کودکان

در بزرگسالان سر درد میگرنی معمولاً در یک طرف سر است، اما در کودکان می تواند بر روی هر دو طرف تاثیر بگذارد. میگرن در کودکان اغلب با حالت تهوع، استفراغ، سرگیجه، تاری دید، حساسیت به نور و صدا و تغییرات در سلامت و ثبات شخصیت همراه است. مدت زمان سردرد بسته به فرد متفاوت است. اما به طور کلی، برخلاف میگرن یک فرد بالغ، که می تواند تا چهار روز ادامه یابد، میگرن در کودکان ممکن است یک ساعت تا یک روز یا کمی بیشتر طول بکشد. بچه ها راحت تر به خواب می روند، بنابراین، بهترین درمان برای کودکان خوابیدن در اتاق آرام و تاریک است.

حدود ۱۵ درصد از بچه ها یک سردرد میگرنی با یک حس توام با وهم (اورا) دارند. “اورا” شامل احساس کردن چراغ های رنگی چشمک زن، نقاط تاریک، خطوط موج دار یا احساس ورود سوزن در صورت یا بازو و پا است. این حس از آنجایی که چند دقیقه قبل از آغاز درد اصلی شروع می شود، نقش هشدار را ایفا می کند. همچنین درصد کمی از بیماران مبتلا به میگرن با ضعف موقت مواجه می شوند، ممکن است تعادل خود را از دست بدهند و یا در بیان خودشان دچار مشکل شوند.

بچه های کوچک مبتلا به میگرن ممکن است سر درد نداشته باشند، بلکه مشکلات مکرر معده یا سرگیجه را تجربه کنند. کودکان مبتلا به میگرن مستعد ابتلا به بیماریهای دیگر نیز هستند.

چه چیزی موجب میگرن در کودکان می شود؟ برای اغلب بچه ها، میگرن از یک والد به ارث برده می شود. میگرن به دلیل تغییرات در آرایش ژنتیکی فرد رخ می دهد. یک حمله میگرن اغلب توسط یک رویداد خاص محیطی یا عاطفی ایجاد می شود. در برخی موارد، محرک ها می توانند شناسایی شوند. از جمله رایج ترین آنها عبارتند از:

استرس و هیجان مثبت یا منفی، تغییر در الگوی خواب، چراغ های روشن یا صدای بلند، غذا و نوشیدنی های خاص.
پس از یک تشخیص رسمی، هدف پزشک، کمک به کاهش علائم میگرن و جلوگیری از حملات بعدی است.

شناسایی عوامل سردرد های میگرنی

برای بسیاری از کودکان، میگرن توسط یک یا چند عامل خارجی تشدید می شود. مهم است که مشخص شود کدام یک از کودکان مبتلا به سردرد می شوند، زیرا اجتناب از عوامل می تواند شدت و فراوانی میگرن در کودکان را کاهش دهد.

استرس، هیجان مثبت یا منفی:

استرس یک عامل مهم میگرن در اکثر مردم است. غیرمعمول است که فرد مبتلا به میگرن، موجود بی تنشی باشد. البته همه ما دوست داریم فرزندانمان را از استرس محافظت کنیم، اما این مورد اجتناب ناپذیر است. استرس بخشی از زندگی است و مطمئناً به شکل روزانه (مانند فشار مدرسه و تعامل با همسالان) و یا کلی تر (مانند بیماری، طلاق) می تواند بر کودکان و نوجوانان تأثیر بگذارد. با توجه به این که استرس ها در بزرگسالان نیز وجود خواهند داشت، تدابیر تدریجی مدیریت استرس در سنین اولیه کمک می کند تا مهارت های فرزندتان را برای زندگی و سلامتی ارتقا دهید.

شناسایی استرس:

یادگیری احساسات بخش مهمی از فرآیند رشد است. همه کودکان نمیتوانند تشخیص دهند که احساس تنش و استرس دارند و مهم است که ابزار مناسب برای شناسایی استرس را به آنها بدهیم. شناسایی نشانه هایی مانند خوب نخوابیدن، بی اشتهایی، بدخلقی و عدم امکان تمرکز در کودکان، امری امکان پذیر است. کمک به کنترل و کاهش این احساسات در کودک شما می تواند به او کمک کند تا استرس خود را تا حدی مهار کند.

اجتناب از برنامه ریزی بیش از حد فشرده :

این یک موضوع داغ در اخبار بوده و کاملاً مهم است. تلاش برای انجام امور بیش از حد توان، باعث ایجاد فشار زمانی می شود و می تواند در خواب اختلال ایجاد کند. البته مهم است که بچه ها فعال باشند و در مواردی که از آنها لذت می برند مشارکت داشته باشند، اما از کار بیش از حد کشیدن باید اجتناب کرد، زیرا این یکی از عوامل اصلی ایجاد استرس در کودکان و نوجوانان است. حفظ موازنه و تعادل بین فعالیت و زمان فراغت، موضوعی بسیار مهم است و در صورت مختل شدن می تواند هر عارضه ای را به دنبال داشته باشد.

اهداف و انتظارات واقع گرایانه :

افراد مبتلا به میگرن تمایل دارند که بیش از حد بجنگند و فشار زیادی بر روی خود بگذارند تا موفق شوند. این یک ویژگی عالی است، اما می تواند باعث بروز خستگی مفرط در بچه ها شود. برای آنها مهم است بدانند که هیچ کس کامل نیست و هر کسی اشتباه می کند. به اشتراک گذاشتن و بحث در مورد اشتباهات شخصی با فرزندتان برای کمک به آنها و یا بحث درباره پیامدهای فرضی شکست ممکن است مفید باشد. صحبت کردن درمورد این چیزها قبل از اینکه اتفاق بیفتد می تواند برای یک کودک بسیار مفید باشد.

تکنیک های تدریس برای زمانی که همه چیز در شرف خروج از کنترل است :

با کودک خود در زمینه تفکر مثبت کار کنید و یک کار یا هدف بزرگ را به مرحله های کوچکتر و قابل کنترل تر تقسیم کنید. علاوه بر این، داشتن تکنیک های آرامش بخش، ممکن است مفید باشد، به خصوص هنگامی که تنش، سد راه خواب می شود.

زمان غذا خوردن منظم :

خوردن منظم در طول روز، برای کسانی که از میگرن رنج می برند و به مدت طولانی بی غذا بودن حساس هستند، می تواند بسیار مفید باشد. صبحانه یک وعده غذایی است که معمولاً به دلیل کمبود زمان و یا عدم احساس گرسنگی نادیده گرفته می شود. لازم نیست رسمی خوردن یک وعده غذای پای سفره را تجربه کنید، گرچه این کار ایده آل است، اما سطحی خوردن مخصوصاً مواد پروتئین داری مانند آجیل و پنیر در صبح ، بسیار مهم است. کودکان مبتلا به میگرن باید در طول روز دسترسی آزاد به تنقلات داشته باشند. اگر مدرسه شما نیاز به تذکر داشته باشد، از پزشک خود بخواهید که یک توصیه نامه برای شما بنویسد.

کافئین :

مردم در مورد تاثیر کافئین بر سردرد چیزهای مختلف و متناقضی می شنوند. اینکه کافئین می تواند مفید یا مضر باشد. در مقادیر کم، استفاده از آن برای حمله میگرنی می تواند به توقف حمله کمک کند، به همین دلیل است که کافئین یک عنصر رایج در داروهای سردرد است.

با این حال، اگر فرزند شما مقدار زیادی کافئین را در یک روز مصرف کند، این خود می تواند منجر به سردرد شود و همچنین اگر فرزند شما ناگهان مصرف کافئین را پس از استفاده منظم متوقف کند نیز می تواند همین گونه عمل کند. مهم است که منابع کافئین موجود در رژیم غذایی کودک را کنترل کنید. منابع رایج شامل سودا (نوشیدنیهای گازدار) حتی از نوع رژیمی، نوشیدنیهای ورزشی و انرژی زا و شکلات است. فراموش نکنید که داروهای تجویز شده برای سردرد را نیز در نظر بگیرید، زیرا ممکن است حاوی کافئین باشد. به طور کلی، مقدار کمی کافئین احتمالاً مضر نیست، اما بهتر است مصرف آن را حداقل نموده و یا برای موارد خاص نگه دارید.

غذا :

برای مبتلایان به میگرن، برخی غذاهای خاص یا مواد افزودنی می تواند باعث تشدید میگرن شود: پنیر پیتزا، گوشت، سوسیس یا هات داگهای حاوی نیترات، شکلات، ماست و MSG (گلوتامات مونو سدیم) که معمولاً در غذاهای شرقی استفاده می شود.

کارهای روزمره :

سعی کنید در طول سال، حتی مسافرت، رویدادهای ویژه و یا بروز بیماری های دیگر، روال خوابیدن، خوردن و تغذیه سالم را حفظ کنید.

خواب :

خواب کامل شب برای سلامتی هر کودک و به ویژه کسانی که دارای میگرن هستند، بسیار مهم است. کودکان معمولاً نیاز به حداقل ۸ تا ۹ ساعت خواب در شب دارند و نوجوانان ممکن است نیاز بیشتری داشته باشند.وجود دستگاه های برقی و الکترونیکی در اتاق خواب، منجر به حواس پرتی در هنگام خواب است. اتاق فرزند شما باید تنها مختص خواب باشد. تلویزیون، کامپیوتر و تلفن باید از اتاق خواب خارج و یا خاموش شوند.

برای بیماران نوجوان که باید به مدرسه بروند، این مسئله میتواند یک مسئله بزرگ باشد. مهم است که در فواصل زمانی منظم و به اندازه کافی در خواب باشیم. عادت دادن یک کودک یا نوجوان به حضور به موقع در رختخواب می تواند بسیار دشوار باشد و ممکن است چند ماه طول بکشد، اما نتیجه می تواند بزرگ و مهم باشد، به طوری که ارزش این برنامه را دارد. یک برنامه شفاف خواب باید وجود داشته باشد که در روزهای هفته و آخر هفته یکسان باشد.

نقض برنامه خواب شب (یک رویداد ویژه یا تعطیلات) باید یک نکته نادر باشد. اما بیش از حد خوابیدن در تعطیلات نیز می تواند عامل اصلی سردردهای آخر هفته باشد. بنابراین، برای نوجوانانی که مایلند خواب بیشتری در آخر هفته ها داشته باشند توصیه می شود در زمان عادی بیدار شوند، کمی بخورند یا یک نوشیدنی میل کنند و سپس مجدداً به خواب روند.

خواب ضعیف و بی کیفیت در کودکان مبتلا به سردرد شایع است. گاهی اوقات دشواری تنفس در شب (آپنه خواب) می تواند یک عامل ناخواسته برای سردرد باشد. اگر خواب کودک شما مختل می شود، اغلب از خواب بیدار می شود و یا در طول روز خسته است، بدون در نظر گرفتن میزان خواب در شب، مهم است که این مسائل را با پزشک خود مطرح کنید.

تخمک گذاری و قاعدگی :

تغییرات هورمونی می تواند باعث میگرن یا تغییر دوره تکرار آنها شود. همچنین سردرد یکی از عوارض جانبی استفاده از قرص ضد بارداری نیز هست.

وزن متناسب :

متاسفانه، بیش از یک سوم کودکان و نوجوان دارای اضافه وزن و یا چاقی هستند. مسائل بهداشتی متعدد منجر به این وزن اضافه می شود، از جمله میگرن های مکرر و شدیدتر. کاهش وزن از راه سالم، حتی چند پوند، می تواند به کاهش تکرار و شدت میگرن در کودکان کمک کند. اگر نگران اضافه وزن یا چاقی فرزندتان هستید با پزشک متخصص اطفال صحبت کنید و از پیشنهاد هایی برای کمک به کودک خود جهت رسیدن به وزن سالم استفاده کنید.

درمان میگرن در کودکان

درمان بدون دارو

گاهی اوقات بچه ها، به ویژه کودکان، برای درمان سردرد نیازی به دارو ندارند. اغلب درمان های غیر دارویی وجود دارد که می تواند منافع بیشتری به همراه داشته باشد.

میگرن در کودکان
میگرن در کودکان

در طی حمله میگرنی، یک کودک باید اجازه دهید که در یک اتاق آرام، تاریک و خنک استراحت کند و حتی در خواب باشد. بالاتر گذاشتن سر کودک روی بالش و ایجاد کمپرس سرد برای چشم یا پیشانی می تواند به آنها کمک کند. در مدرسه، یک کودک باید مجاز به رفتن به دفتر بهیار و استراحت باشد. گاهی اوقات یک چرت سریع همه چیز را حل می کند و می توانند بقیه روز را به مدرسه بازگردند.

اجتناب از تداخل و داشتن یک برنامه منظم، از جمله اقدامات پیشگیرانه ای است که می تواند برای جلوگیری از تعدد تکرار حملات انجام شود. اغلب مفید است که یک یادداشت از اینکه چه زمان سردردها اتفاق می افتد داشته باشید تا سعی کنید محرکهای بالقوه و الگوهای لحظات حمله را شناسایی کنید.

تکنیک های کنترل آرامش و استرس می تواند در طول حمله مفید باشد و برای پیشگیری از استرس قبل از وقوع یک حمله، کمک کند. فعالیت بدنی روزانه نیز در مدیریت سردرد و کاهش استرس بسیار مهم است. دو روش که برای کمک به کودکان مبتلا به میگرن به خوبی جواب داده اند عبارتند از: مراقبه (مدیتیشن) و پس خوراند زیستی (بیوفیدبک).

تکنیک های آرامش بخش مراقبه مانند تمرینات تنفس عمیق، آرامش پیشرونده عضلانی، آرامش تصویر ذهنی یا آرامش با موسیقی می تواند در کاهش سردرد میگرن در کودکان بسیار موثر باشد.

در بیوفیدبک سنسورهای بدون درد به بدن شما متصل شده و عملکردهای فیزیکی نظیر تنش عضلانی، فشار خون و ضربان قلب را رصد می کند و سپس با تغییر آنها، بازخورد را روی صفحه نمایش کامپیوتر نمایش می دهد. در حالی که یک کودک یا نوجوان رصد می شود، رویکرد ترجیحی خود را برای آرامش انجام می دهد و درصفحه نمایش دیده می شود که آیا این تکنیک، تغییرات فیزیولوژیکی مورد نظر مانند کاهش تنش و سردرد را ایجاد می کند یا خیر. یک متخصص امر نیز به کودک کمک می کند تا علائم تنش را به خوبی بشناسد و مهارت های لازم جهت کنترل تنش را کسب کند.

داروها

هنگامی که میگرن در کودکان شروع می شود، چندین نوع از داروها می توانند علائم را کاهش دهند. داروهای ضد درد مانند استامینوفن یا ایبوپروفن، برای درمان سردرد در کودکان و نوجوانان مفید هستند. تریپتان ها نیز می توانند در کودکانی که مسکن رویشان اثر نمی گذارد، مفید باشند.

تریپتان های مختلفی وجود دارد. سه تریپتان almotriptan [Axert]، zolmitriptan [Zomig] و rizatriptan [Maxalt] و همچنین ترکیبی از یک تریپتان به نام سوماتریپتان و یک آنتی استروئید ضد التهاب به نام ناپروکسن، ماده ای موسوم به ترکسیمت تولید می کند که برای کودکان تأیید شده است. علاوه بر این، پزشک همچنین ممکن است از داروهای ضد التهاب، برای جلوگیری از تهوع و استفراغ و یا همچنین از داروهای آرامبخش استفاده کند تا به استراحت کودک کمک کند.

به نظر می رسد که ارتباطی بین کودکانی که آسپرین مصرف می کنند و سندرم ری پیش رونده آنها وجود داشته باشد، یک اختلال نادر که در کودکان و نوجوانان طی عبور از عفونت های دوران کودکی از جمله آبله مرغان، آنفلوآنزا و دیگر ویروس های عفونی، رخ می دهد. علائم سندرم ری شامل تهوع، استفراغ شدید، تب، بی حالی، گیجی، بی حوصلگی و احتمالاً هذیان است. بنابراین، آسپرین به عنوان یک ضد درد برای کودکان و نوجوانان توصیه نمی شود.

برای کودکان و نوجوانانی که بیش از دو بار در هفته حملات میگرنی را تجربه می کنند و در فعالیت های مدرسه یا اجتماع نیز حضور دارند، ممکن است یک داروی روزانه برای جلوگیری از سردرد تجویز شود. داروهایی وجود دارد که به طور خاص برای میگرن طراحی شده اند، شامل ترکیبات ضد تشنج، فشار خون و داروهای ضد افسردگی.

داروهای پیشگیرانه معمول عبارتند از پروپرانولول، داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای، توپیرامات و والپروات. توجه داشته باشید که هیچ یک از این داروها برای درمان میگرن در کودکان تایید نشده است. با این حال، تحقیق در این زمینه در حال انجام است.

سردردهای مکرر، به خصوص مواردی که بیش از یک بار در هفته اتفاق می افتد، مستلزم درمان، از هر دو نوع دارویی و غیر دارویی است. سردرد قاعدتاً برای مغز مفید نیست و اغلب خود نیز خودش را تشدید می کند. با رژیم درمانی مناسب، کودک شما می تواند سردرد خود را کنترل کرده و از پیشرفت بیشتر جلوگیری کند.

میگرن شکمی یا استفراغ های دوره ای

اغلب میگرن در کودکان با ناراحتی های شکمی یا درد، استفراغ و حالت تهوع همراه هستند. با این حال، درصد نسبتاً کمی از بچه ها هستند که میگرن دارند ولی درد در آنها به شکلی غیر از سردرد بروز می کند. در عوض، آنها استفراغ دوره ای یا درد شکمی و دیگر نشانه های متناوب گوارشی دارند.

میگرن های شکمی شامل درد شکم، استفراغ، اسهال و حالت تهوع است. استفراغ دوره ای در برخی از کودکان بطور قابل توجهی بالا است و تا ۱۰ بار در ساعت رخ می دهد. این علائم که یک تا دو روز طول می کشد، می تواند گمراه کننده باشد. در ابتدا، بزرگسالان ممکن است فکر کنند بچه هایشان مبتلا به آنفولانزا هستند یا چیزی مسموم خورده اند.

اگر نشانه ها همچنان ادامه داشته و به طور منظم بازگردند، باید با پزشک مشورت کرد. پس از آزمایش های پزشکی سایر مشکلات احتمالی منتفی شده و میگرن شکمی یا استفراغ دوره ای بطور رسمی تشخیص داده می شود. والدین اغلب ممکن است وقوع بعدی حالات بیماری را نیز پیش بینی کنند و در این شرایط یک طرح درمان را باید مد نظر قرار داد.

درمان میگرن شکمی

تعدادی از داروهای پیشگیرانه میگرن در کودکان ، در سندرم میگرن شکمی مانند سیفوپتادین و پروپرانولول استفاده شده است.

انواع میگرن در کودکان

علاوه بر استفراغ دوره ای و یا میگرن شکمی، دیگر انواع میگرن در کودکان وجود دارد که کمتر می تواند بر آنها تأثیر بگذارد.

میگرن بدنش (همی پلژیک)

این نوع میگرن در کودکان باعث ضعف بازو یا پا در یک طرف بدن می شود که می تواند قبل، در خلال و یا پس از سردرد اصلی رخ دهد. ضعف معمولاً در عرض ۲۴ ساعت از بین می رود.

میگرن فلج چشم (اپتالموپلژیک)

در کودکان یا جوانان این سردرد نادر بر عصب سوم تاثیر می گذارد و موجب می شود که پلک زدن و انقباض مردمک مختل شده و فلج عضلات چشم همراه با سردرد شدید ایجاد شود. این حالت ممکن است چند هفته طول بکشد.

میگرن بنیادی

این به یک زیرمجموعه خاص از وهم (اورا) اشاره دارد که شامل سرگیجه، تغییر شنوایی، خواب آلودگی و ضعف یا نقص علائم حسی در هر دو طرف بدن است.

سرگیجه ناگهانی

این سندرم در کودکان ۲ تا ۶ ساله رخ می دهد. علائم ناگهانی و شدید، در تنها چند دقیقه رخ می دهند و عبارتند از عدم توانایی حفظ تعادل، سردرد و احساس سرگیجه.

گردن کجی ناگهانی

این اختلال بسیار نادر باعث می شود گردن کودک به سمت یک طرف حرکت کند. در نوزادان و کودکان، این نوع میگرن در کودکان همچنین می تواند با تهوع و استفراغ همراه باشد. دوره ها ممکن است از چند ساعت تا چند روز طول بکشد.

میگرن گیج کننده

بعضی از کودکان در معرض اورای عمیق تری هستند که می تواند تغییر در سطح آگاهی، سردرگمی و توهمات حیرت انگیز و عجیب و غریب ناشی از سردرد میگرنی را با خود داشته باشد. این علائم می تواند طولانی مدت باشد. هر کودکی که دارای سردرد و علائم فوق باشد باید همیشه توسط یک پزشک ارزیابی شود تا اطمینان حاصل شود که علت جدی تری برای آن وجود ندارد.